To kiedy wykonać badania prenatalne zależy od wieku ciąży. Badania prenatalne wykonuje się od 10. tygodnia ciąży (badania prenatalne przesiewowe) do około 21. tygodnia ciąży i później. Lekarz bierze też pod uwagę to, czy są wskazania do ich wykonania.
Spis treści:
1. Kiedy pierwsze badania prenatalne w ciąży?
2. Kiedy wykonać badania prenatalne przesiewowe?
3. Kiedy wykonać badania prenatalne diagnostyczne?
4. Badania prenatalne – kiedy trzeba wykonać – wskazania
5. Genetyczne badania prenatalne – kiedy je robić?
6. Badania prenatalne – kiedy wykonujemy pierwsze USG, lekarz może określić wiek ciąży
7. Kiedy wykonać inne badania w ciąży i przed ciążą?
Kiedy wykonać pierwsze badanie prenatalne? Odpowiedni czas to I trymestr, a konkretnie 11+1 tydzień ciąży [1]. To właśnie wtedy można wykonać pierwsze badanie USG prenatalne oraz, jeśli para chce się dowiedzieć więcej na temat zdrowia swojego jeszcze nienarodzonego dziecka – badanie wolnego płodowego DNA.
Badania prenatalne dzielą się na nieinwazyjne (przesiewowe) oraz inwazyjne (diagnostyczne). W pierwszej kolejności ciężarna powinna wykonać badania prenatalne nieinwazyjne, a dopiero gdy ich wynik wskaże na ryzyko wystąpienia nieprawidłowości, inwazyjne. W którym tygodniu ciąży robić badania prenatalne przesiewowe? Poniżej znajduje się pełna rozpiska:
• między 10. a 14. tygodniem ciąży – test PAPP-A oraz pierwsze badanie USG
• między 10. a 24. tygodniem ciąży i później – badania wolnego płodowego DNA, nieinwazyjne testy z krwi o wysokiej czułości (np. test NIFTY pro)
• między 15. a 21. tygodniem ciąży – USG genetyczne
• po 14. tygodniu ciąży – test potrójny
• koniec pierwszego trymestru ciąży (ok. 12., 13. tygodnia ciąży) – badanie przepływu w obrębie przewodu żylnego oraz przepływ przez zastawkę trójdzielną.
Zobacz również: Ciąża – ile tygodni trwa ciąża, jak wyliczyć termin porodu?
Powyższa lista wyjaśnia także, do którego tygodnia można zrobić badania prenatalne przesiewowe.
W którym tygodniu ciąży robić badania prenatalne diagnostyczne, które są inwazyjne? Poniżej znajduje się pełna rozpiska:
• między 13. a 19. tygodniem ciąży – Amniopunkcja
• od 18. tygodnia ciąży – Kordocenteza
• między 18. a 20. tygodniem ciąży – Fetoskopia
Lekarz kieruje na badania prenatalne, kiedy uznaje, że są wskazania do ich wykonania. Do takich wskazań może należeć np. urodzenie w przeszłości dziecka z chorobą metaboliczną, dodatni wywiad rodzinny w kierunku chorób genetycznych, trisomia 21 w poprzedniej ciąży, nieprawidłowy wynik USG genetycznego czy testu PAPP-A, a także wystąpienie aberracji chromosomowych u ciężarnej i/lub ojca dziecka [2]. Jeżeli pacjentka chce wykonać badania prenatalne kiedy nie ma skierowania, wówczas może zrobić je prywatnie (bez refundacji NFZ).
Zobacz również: Ciąża po 35 roku życia: jakie badania, na co uważać, jak się przygotować?
Na rynku są już dostępne nowoczesne genetyczne badania prenatalne. Kiedy najlepiej je wykonać? Badanie NIFTY pro, które jest nieinwazyjne, a jego czułość jest porównywalna do amniopunkcji, powinny rozważyć w szczególności kobiety, które [3]:
• mają więcej niż 35 lat – ze względu na większe ryzyko urodzenia dziecka z chorobą genetyczną,
• otrzymały nieprawidłowe wyniki przesiewowych badań prenatalnych, takich jak USG czy test PAPP-A (czułość badań genetycznych jest wyższa, a ich wynik jest bardziej wiarygodny),
• otrzymały skierowanie na amniopunkcję (uzyskanie prawidłowego wyniku genetycznego badania prenatalnego, którego czułość jest porównywalna do amniopunkcji, pomoże w uniknięciu badania inwazyjnego),
• urodziły w przeszłości dziecko z chorobą genetyczną.
Warto wiedzieć: choroby genetyczne i wady rozwojowe mogą wystąpić w ciąży u każdej kobiety – również młodej i zdrowej. Z tego powodu badania prenatalne są zalecane dla każdej pary, która chce się upewnić co do zdrowia swojej pociechy, także dla rodziców bez wskazań.
Czytaj więcej:
• Wskazania do badań prenatalnych
• Jakie badania prenatalne wykonać po 35 roku życia?
Przed wykonaniem badania prenatalnego niezbędne jest dokładne ustalenie momentu, kiedy doszło do zapłodnienia. Najczęściej wiek ciąży, a tym samym przybliżony termin porodu wyznacza się na podstawie daty pierwszego dnia miesiączki. Tydzień ciąży można też określić podczas badania ultrasonograficznego (USG). W tym celu lekarz wykonuje pomiary takie jak:
• długość ciemieniowo-siedzeniowa (CRL) w I trymestrze ciąży,
• pomiar główki (BPD i HC), obwód brzucha (AC) i długość kości udowej (FL) w II i III trymestrze.
Czytaj więcej: Jak ustalić datę poczęcia?
Przed planowaną ciążą, a także już będąc w ciąży, warto wykonać dodatkowo test genenetyczny w kierunku tromfbofilii wrodzonej oraz polimorfizmów genu MTHFR. Trombofilia wrodzona (inaczej nadkrzepliwość) jest genetycznie uwarunkowaną skłonnością do tworzenia zakrzepów przez organizm [4]. Tego typu predyspozycja zapisana w genach może spowodować poronienie, dlatego wiedza o jej występowaniu jest istotna, aby lekarz mógł wprowadzić odpowiednią profilaktykę czy leczenie. Dowiedz się więcej: Trombofilia wrodzona w ciąży.
Natomiast jeśli chodzi o badanie polimorfizmów genu MTHFR, jego warianty C677T/A1298C przyczyniają się do zaburzeń przyswajania kwasu foliowego. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników wskazuje, że u pacjentek z polimorfizmami genu MTHFR bardziej skuteczna jest suplementacja aktywnym kwasem foliowym niż suplementacja zwykłym [5]. Wynik badania genetycznego stanowi więc dla lekarza wskazówkę, jaka forma i dawka kwasu foliowego będzie odpowiednia dla ciężarnej.
Źródła:
1. https://www.pbkm.pl/pregnancy-zone-2/jak-dbac-o-siebie-w-ciazy/czym-jest-usg-prenatalne-kiedy-nalezy-je-wykonac
2. https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/63104,badania-prenatalne
3. https://badanienifty.pl/test-nifty-pro/wskazania/
4. https://www.mp.pl/pacjent/hematologia/choroby/170530,nadkrzepliwosc
5. Bomba-Opoń D. et al. Suplementacja folianów w okresie przedkoncepcyjnym, w ciąży i połogu. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2 (5): 213 (2017)
[1] D. Bomba-Opoń, L. Hirnle, J. Kalinka, A. Seremak-Mrozikiewicz: Suplementacja folianów w okresie przedkoncepcyjnym, w ciąży i połogu. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017 tom 2, nr 5, s. 213.Data aktualizacji: 31.08.2020 r.
Opublikowano: 6.06.2015 r.
Ten artykuł jest chroniony prawami autorskimi. Niedopuszczalne jest zwielokrotnianie, modyfikowanie, publiczne odtwarzanie i / lub udostępnianie Serwisu, jego części, materiałów w nim zamieszczonych i / lub ich części, za wyjątkiem przypadków wskazanych w obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.
Loading ...Data publikacji: 31/08/2020, Data aktualizacji: 27/05/2022
Zobacz także
Dodaj komentarz