USG jest badaniem bezpiecznym dla rozwijającego się malucha, nie trwa ono długo, zwykle od 5 do 30 min i jest całkowicie bezbolesne. Ile USG w czasie ciąży trzeba zrobić? W jakich tygodniach ciąży robi się USG? Kiedy zrobić ostatnie USG przed porodem? Odpowiadamy na wszystkie pytania.
Spis treści:
1. Ilość USG w ciąży
2. USG w ciąży – kiedy się je wykonuje?
3. Kiedy zrobić ostatnie USG w ciąży?
4. Ile razy USG w czasie ciąży? Rozporządzenie Ministra Zdrowia
5. USG w ciąży – co można wykryć?
6. USG w ciąży – pewność wyniku
7. USG w ciąży przez brzuch
8. USG w ciąży przez pochwę
9. USG w ciąży a badania prenatalne
10. Rodzaje USG w ciąży
Przesiewowe badanie ultrasonograficzne powinno być oferowane wszystkim ciężarnym, w zależności od tego, kiedy badanie USG jest wykonywane, można z jego pomocą określić pewne cechy płodu lub też zdiagnozować określone wady. Ile badań USG w ciąży jest zalecanych? Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje wykonanie co najmniej trzech badań USG w ciąży [1].
W których tygodniach ciąży wykonuje się USG? Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, badanie USG jest wykonywane:
• między 11. a 14 tygodniem ciąży,
• między 21. a 26. tygodniem ciąży
• między 27. a 32 tygodniem ciąży.
Pierwsze USG w ciąży potwierdza obecność zarodka i ustala, czy mamy do czynienia z ciążą pojedynczą, czy mnogą. Już podczas pierwszego badania USG w ciąży lekarz ocenia wielkość zarodka. Jeśli jest ona niezgodna z tą wyliczoną na podstawie ostatniej miesiączki kobiety, wówczas pojawia się konieczność oceny, czy jest to ciąża młodsza, czy też zarodek jest za mały w stosunku do wieku ciążowego. Wskazanie tego faktu jest o tyle ważne, że może on stanowić pierwszą oznakę choroby.
W drugim badaniu USG w ciąży oceniane są wszystkie narządy pod kątem występowania wad wrodzonych. Badanie ma na celu również określenie przybliżonej masy płodu oraz wieku ciążowego.
W III trymestrze wykonywane jest trzecie, ostatnie USG. W którym tygodniu ciąży? Moment, kiedy robić 3 USG w ciąży przypada zwykle na czas pomiędzy 27. a 32 tygodniem ciąży. Badanie ma na celu ocenę rozwoju dziecka oraz jego ułożenie.
W Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej w trakcie ciąży [2] możemy znaleźć informację, że każda kobieta powinna mieć wykonane obowiązkowo 4 badania ultrasonograficzne. Wbrew pozorom jednak pomiędzy tymi zaleceniami i zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego nie ma żadnych rozbieżności. Zgodnie z Rozporządzeniem pierwsze badanie USG należy wykonać między 11.–14. tygodniem ciąży, natomiast drugie — od 18. od 22. tygodnia ciąży [2].
Kiedy robić 3 USG w ciąży? Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej w trakcie ciąży mówi o czasie pomiędzy 28. a 32. tygodniem ciąży, a więc zalecane terminy są takie same jak w przypadku Rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, natomiast różnice dotyczą czwartego badania USG, o którym wspomina dokument. Zgodnie z nim ostatnie, czwarte badanie USG przypada na czas po 40. tygodniu ciąży, a więc po spodziewanym terminie porodu [2].
Badanie USG płodu pozwala z dużą dokładnością ocenić, czy maluch jest obarczony wadą genetyczną taką jak np.:
• zespół Downa, Edwardsa czy Turnera,
• wady rozwojowe – np. cewy nerwowej lub rozszczep podniebienia,
• wrodzone wady serca.
Poza wyżej wymienionymi nieprawidłowościami USG jest także wykorzystywane do:
• określenia przyczyny krwawienia występującego podczas ciąży,
• zlokalizowania płodu (przed biopsją lub amniopunkcją),
• zlokalizowania wkładki śródmacicznej (jeśli była założona przed poczęciem),
• zmierzenia ilości płynu owodniowego,
• sprawdzenia, czy w okolicy macicy nie ma mięśniaków,
• określenia wielkości płodu,
• wykrycia zmian w obrębie szyjki macicy, które mogą wskazywać na poród przed terminem,
• określenia położenia płodu.
Należy pamiętać, że chociaż ultrasonografia daje duże możliwości jeśli chodzi o diagnozowanie nieprawidłowości, a jednocześnie jest dość dokładna (w przypadku większości zastosowań), czasami dostarcza fałszywych wyników (nie rejestruje istniejących wad lub też wskazuje na wady, których w rzeczywistości nie ma).
Trudne dla ciężarnej może być jedynie USG (przez brzuszne) przeprowadzane w pierwszym trymestrze ciąży, gdyż do jego wykonania konieczny jest pełen pęcherz, a to z kolei może się przyczynić do pewnego dyskomfortu odczuwanego przez kobietę. Zasadniczo istnieją dwa sposoby wykonywania badania ultrasonograficznego: USG w ciąży przez brzuch i USG w ciąży przez pochwę.
Podczas tego badania lekarz pokryje Twój brzuch warstwą olejku, bądź też żelu. Ich zadaniem jest poprawienie stopnia przenoszenia dźwięku emitowanego przez przetwornik, który lekarz wolno przesuwa po powierzchni brzucha. Podczas badania specjalne urządzenie rejestruje echo fal dźwiękowych w momencie gdy, odbijają się one od poszczególnych części ciała maluszka.
Polega na wprowadzeniu przez pochwę specjalnej głowicy ultrasonografu. Dzięki temu odbijające się od płodu ultradźwięki przetwarzane są na obraz widoczny na monitorze. Czasami, gdy zajdzie taka potrzeba lekarz może przeprowadzić USG na oba wyżej wymienione sposoby.
Wyobraź sobie, że już na tym etapie życia dziecka możesz określić jego fotogeniczność, gdyż zazwyczaj lekarz umożliwia zrobienie dziecku na pamiątkę „zdjęcia” lub też udostępnia nagranie czy też trójwymiarowy obraz komputerowy. Otrzymywane obecnie obrazy są coraz bardziej precyzyjne dzięki temu nawet Ty będziesz w stanie odróżnić od siebie poszczególne części ciała malucha.
Często także lekarz potrafi odróżnić narządy płciowe dziecka, dzięki czemu można domyślić się płci dziecka (choć nigdy nie ma 100% pewności!). Jeśli nie chcesz znać wcześniej płci dziecka, uprzedź o tym lekarza.
Badania USG wykonuje się w każdym trymestrze ciąży. Najważniejsze badania USG w ciąży to: badanie przesiewowe pierwszego trymestru (około 12 tygodnia ciąży) oraz badanie drugiego trymestru (około 20 tygodnia ciąży). Poza USG w I trymestrze wykonywane są także inne nieinwazyjne badania prenatalne, takie jak np. test PAPP-A czy badanie wolnego płodowego DNA. Czytaj więcej o przesiewowych badaniach prenatalnych.
Jakie USG robi się w ciąży? O rodzajach USG w ciąży opowiada Dr n. med. Lech Dudarewicz, Specjalista ginekolog-położnik.
Podstawowa część badania USG ciąży odbywa się w obrazie dwuwymiarowym (tak zwanej prezentacji B), na którym obserwujemy przekroje wnętrza macicy i zarysy ciała płodu wraz z obrazem jego narządów wewnętrznych.
Jest to najważniejsza część badania USG, umożliwiająca ocenę wielkości i kształtu różnych części ciała płodu, struktur anatomicznych, łożyska, ilości wód płodowych. Nowszej generacji aparaty USG umożliwiają również ocenę przepływu krwi (badanie dopplerowskie) przez różne naczynia płodu i matki, dostarczającą bardzo ważnych informacji o funkcji serca, łożyska i innych narządów i o dobrostanie płodu.
Nowocześniejsze aparaty USG umożliwiają trójwymiarową rekonstrukcję obrazu płodu i wnętrza macicy, nawet w czasie rzeczywistym, uwidaczniającą ruchy płodu. Dzięki badaniu trójwymiarowemu: 3D możliwe jest nie tylko uzyskanie pięknego obrazu dziecka zrozumiałego dla obserwującej badanie kobiety ciężarnej, ale również uzyskanie przekrojów anatomicznych niedostępnych w badaniu dwuwymiarowym, ułatwiających rozpoznanie wad wrodzonych.
Tak zwane obrazowanie 4D to obrazowanie trójwymiarowe w czasie rzeczywistym, umożliwiające obserwację ruchów płodu, pracy serca, dostarczające wielu informacji niedostępnych w badaniach tradycyjnych, dostępne na najnowocześniejszych aparatach. Dzięki temu badaniu łatwiejsze jest uwidocznienie pewnych cech płodu, które mogą świadczyć o różnych chorobach, między innymi genetycznych.
Informacja w całości pochodzi ze strony dr n. med. Lecha Dudarewicza
Zajmuje się diagnostyką prenatalną od 1994 roku. W latach 1994-2002 pracował w Poradni Genetycznej AM w Łodzi, od grudnia 2002 w Zakładzie Genetyki Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi.W latach 2000-2001 staż naukowy w Laboratorium Medycyny Prenatalnej i Klinice Ginekologii i Położnictwa Uniwersyteckiego Szpitala Kantonalnego w Bazylei w Szwajcarii. Posiada certyfikat Fundacji Medycyny Płodowej z Londynu, uprawniający do oceny ryzyka aneuploidii u płodu.
Kontakt: ul. Kamińskiego 31, 90-219 Łódź, lechdudarewicz@wp.pl, dudarew@yahoo.com, Tel. 0-603 166 978, www.usg-3d.pl
Źródła:
1. Rekomendacje Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie przesiewowej diagnostyki ultrasonograficznej w ciąży o przebiegu prawidłowym. 2015. Ginekologia Polska 7: 551-559.
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej. Dz.U. z dnia 11 września 2018 r.
3. http://www.prenatus.pl/badania-usg.html [dostęp 2022-07-25]
Data publikacji: 7 czerwca 2015 r.
Aktualizacja: 31 sierpnia 2020 r.
Data publikacji: 31/08/2020, Data aktualizacji: 28/07/2022
Zobacz także
Dodaj komentarz