Rozszczep wargi i podniebienia – przyczyny, objawy, leczenie

Rozszczep wargi i podniebienia to wada rozwojowa, która występuje w Polsce u nawet 2-3 przypadków na 1000 żywych urodzeń [1]. Jak objawia się ta nieprawidłowość? Na czym polega profilaktyka i leczenie? Podpowiadamy.

Spis treści:

1. Rozszczep wargi i podniebienia – co to takiego?
2. Rozszczep wargi i podniebienia – przyczyny
3. Rozszczep wargi i podniebienia – objawy
4. Rozszczep wargi i podniebienia – profilaktyka i leczenie

Rozszczep wargi i podniebienia – co to takiego?

Rozszczep wargi i podniebienia to wada rozwojowa, do której powstania dochodzi na etapie embriogenezy (w rozwoju zarodkowym), w wyniku zaburzenia połączenia w linii pośrodkowej pomiędzy parzystymi wyrostkami twarzowymi i podniebiennymi [2].

Rozszczep wargi i/lub podniebienia może być zarówno duży, wyraźnie widoczny, jak i niewielki oraz łatwy do przeoczenia po urodzeniu. Zdarzają się przypadki rozszczepu jednostronnego lub obustronnego, a także takie, które obejmują większą część twarzoczaszki [2].

Rozszczep wargi i podniebienia – przyczyny

Do rozszczepu wargi i podniebienia mogą doprowadzić [3]:

• cukrzyca u matki;
• czynniki genetyczne, takie jak aberracje chromosomowe lub mutacje genowe;
• ekspozycja ciężarnej na szkodliwe substancje chemiczne;
• niedobory dietowe;
• palenie papierosów w ciąży;
• przyjmowanie niektórych leków (np. przeciwpadaczkowych);
• spożywanie w ciąży alkoholu lub narkotyków;
• zakażenia wirusowe.

Rozszczep wargi i podniebienia – objawy

Główne objawy rozszczepu wargi i podniebienia to trudności w pobieraniu pokarmu oraz zaburzenie mowy. Dziecko z tą wadą wymaga od  urodzenia szczególnej i specjalistycznej opieki lekarza neonatologa, chirurga, ortodonty, foniatry oraz laryngologa [4].

Rozszczep wargi i podniebienia – profilaktyka i leczenie

Leczenie wad rozszczepowych twarzy jest procesem wieloetapowym i wieloletnim, opiera się o metody chirurgiczne. Kluczowa jest także regularna kontrola ortodontyczna, laryngologiczna i foniatryczna [2].

Co do profilaktyki, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia wady rozwojowej w ciąży, ciężarna powinna jak najszybciej zmienić szkodliwe nawyki, zbilansować dietę, a także wprowadzić odpowiednią suplementację. Istotne znaczenie mają także badania prenatalne. Dzięki testom takim jak USG genetyczne czy nieinwazyjne badanie genetyczne NIPT udaje się bowiem oszacować ryzyko wystąpienia nieprawidłowości jeszcze przed narodzinami malucha, co pozwala zyskać cenny czas niezbędny do zaplanowania leczenia [5].

Źródła:

1. Piekarczyk B. et al. Rozszczep wargi i podniebienia: poradnik dla rodziców. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL (2003).
2. Dzierzbicka-Hortis M., Dudkiewicz Z. Rozszczep wargi i/lub podniebienia – aktualne poglądy na etiopatogenezę i leczenie. Nowa Pediatria 5: 50-52 (1999).
3. https://medycynapolska.pl/blog/artykul/rozszczep-podniebienia
4. Radkowska E. Wczesna opieka logopedyczna nad dzieckiem z rozszczepem wargi i podniebienia. Standard postępowania logopedycznego przyjęty w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie. Logopedia Śląska 4 (2015).
5. Amstalden-Mendes L.G. et al. Time of diagnosis of oral clefts: a multicenter study. The Journal of Pediatrics 87 (3), 225-230 (2011).

Data publikacji: 17/11/2021, Data aktualizacji: 24/01/2022