Ustalenie daty poczęcia jest możliwe jedynie w przybliżeniu. Ciąża rozpoczyna się w chwili, gdy dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej, w fazie owulacji. Nieczęsto zdarza się, że kobieta potrafi dokładnie określić dzień, w którym zapłodnienie miało miejsce i chociaż data poczęcia to właściwy początek ciąży, zwykle dla lekarzy większe znaczenie ma tak zwany wiek ciąży, na którego podstawie wyznacza się też termin porodu.
Spis treści:
Kobiety zwykle wiedzą, kiedy rozpoczęła się ich ostatnia miesiączka i na tej podstawie wyznacza się wiek ciąży. Jest to tak zwana reguła Naegelego, zgodnie z którą ciąża trwa 280 dni (czyli 9 miesięcy kalendarzowych, 10 miesięcy księżycowych).
W rzeczywistości ciąża jest o dwa tygodnie krótsza i trwa 266 dni (przy założeniu, że cykle miesiączkowe były regularne i trwały 28 dni, a owulacja miała miejsce w 14 dniu). To właśnie wiekiem ciąży lekarze posługują się prowadząc kartę ciąży i wyznaczając szacowany termin porodu.
Ta metoda wynika również z tradycji, ponieważ kiedyś nie było możliwości przeprowadzenia badań ultrasonograficznych i był to najbardziej dokładny i dostępny sposób wyznaczenia terminu porodu.
Wiek zapłodnieniowy określa z kolei dokładny wiek płodu i jest liczony od momentu, gdy rzeczywiście miało miejsce poczęcie. Jest co najmniej dwa tygodnie krótszy od wieku ciążowego, więc gdy lekarz mówi na przykład o 12 tygodniu ciąży, znaczy to, że poczęcie miało miejsce dziesięć tygodni temu.
Zapłodnienie może mieć miejsce tylko wtedy, gdy dochodzi do wypuszczenia dojrzałego jajeczka z jajnika, czyli w fazie owulacji. Owulacja przebiega zwykle w 14 dniu cyklu i zapłodnienie może nastąpić wtedy w czasie około jednej doby. Należy mieć przy tym na uwadze, że dni płodne zaczynają się nawet 3 do 5 dni wcześniej.
Tyle właśnie czasu mogą przeżyć plemniki w organizmie kobiety, a samo jajeczko do 48 godzin od momentu opuszczenia jajnika. Data zapłodnienia nie musi więc pokrywać się z datą stosunku.
Czy kobieta może wyczuć, że w jej organizmie właśnie trwa owulacja? Wiele kobiet ma w tym czasie objawy takie jak ból czy dyskomfort w dolnej części brzucha a także nadwrażliwość piersi.
Może też dojść do niewielkiego wzrostu temperatury w okolicach szyjki macicy, a zaraz po owulacji może nieznacznie wzrosnąć temperatura całego ciała. Śluz z szyjki macicy na kilka dni przed owulacją staje się przeźroczysty, a tuż przed samą owulacją – bardziej gęsty.
Jeżeli kobieta planuje ciążę warto więc dokładnie obserwować cykl miesiączkowy i wszelkie zmiany w organizmie z nim związane – można na przykład zapisywać swoje spostrzeżenia w kalendarzu. Jeśli dojdzie do zapłodnienia, będzie mogła wtedy łatwiej i z większym prawdopodobieństwem określić, kiedy miał miejsce rzeczywisty początek ciąży.
Zobacz też: Cykl miesiączkowy i owulacja
Ustalenie daty poczęcia – niezależnie od obserwacji cyklu – można stosunkowo łatwo obliczyć. W Internecie dostępnych jest wiele kalkulatorów ciąży, które pomogą obliczyć prawdopodobną datę poczęcia.
Potrzebne są do tego następujące dane: data rozpoczęcia ostatniego krwawienia, długość cyklu miesiączkowego a czasami także długość fazy lutealnej (jest to ostatnia faza miesiączki i ma miejsce po owulacji). Metoda ta może jednak nie dawać jasnej odpowiedzi w przypadku kobiet, których cykle nie trwały 28 dni i były nieregularne.
Obecnie większą pewność, co do momentu rozpoczęcia ciąży daje badanie ultrasonograficzne (USG) przeprowadzane przez ginekologa, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży. W tym przypadku jednak również do uzyskanego wyniku dodaje się 2 tygodnie, które średnio upływają od pierwszego dnia krwawienia do czasu owulacji i zapłodnienia, uzyskując w ten sposób zawyżony wiek płodu.
Jeżeli u danej kobiety cykle miesiączkowe nie trwają standardowo 28 dni, to początek ciąży szacowany w czasie badania USG nie pokrywa się z faktyczną datą rozpoczęcia ostatniego krwawienia.
Aby wyznaczyć wieku płodu w czasie badania USG lekarz analizuje długość ciemieniowo-siedzeniową (CRL) w I trymestrze ciąży oraz pomiar główki (BPD i HC), obwód brzucha (AC) i długość kości udowej (FL) w II i III trymestrze.
Należy zaznaczyć, że im dłużej trwa ciąża, tym większa może być rozbieżność między wiekiem płodu a terminem porodu wyznaczonym na podstawie daty ostatniej miesiączki – nawet 3-4 tygodnie.
W sytuacji, gdy w badaniu USG w pierwszym trymestrze okaże się, że wiek ciąży różni się od tego liczonego na podstawie ostatniej miesiączki o więcej niż 7 dni, lekarz zmienia sposób liczenia wieku ciąży na ten wyznaczony w badaniu USG, a tym samym również termin porodu. Taka sytuacja występuje szczególnie u kobiet, których cykle miesiączkowe przed ciążą były bardzo nieregularne.
Po I trymestrze płody rosną w różnym tempie, co jest uwarunkowane genetycznie i powoduje, że późniejsze badania USG w II i III trymestrze ciąży nie umożliwiają już tak dokładnego i wiarygodnego określenia wieku.
Chociaż ustalony termin poczęcia umożliwia oszacowanie daty porodu, zwykle jednak lekarze kierują się wiekiem ciąży. Należy przy tym zaznaczyć, że w terminie porodu wyznaczonym na podstawie wieku ciąży rodzi się tylko około 5% dzieci, natomiast 90% rodzi się w okresie 2 tygodni przed i do 2 tygodni po terminie.
Precyzyjne wyznaczenie daty porodu ma duże znaczenie przede wszystkim dla samej kobiety, aby mogła wiedzieć kiedy spodziewać się rozwiązania, a także dla bezpieczeństwa dziecka.
Poród po 42 tygodniu ciąży wiąże się z niewydolnością łożyska i niedotlenieniem dziecka, a z drugiej strony znany termin pozwala uniknąć wywołania niepotrzebnego przedwczesnego rozwiązania.
Czasami – zwykle już po porodzie – pojawia się pytanie, czy na podstawie daty narodzin dziecka, można ustalić datę poczęcia. Owszem, istnieje taka możliwość, jednak również w tym przypadku są to tylko szacunkowe obliczenia, w których zakłada się, że ciąża trwa 280 dni od daty ostatniej miesiączki lub 266 dni od daty owulacji i trzeba je odpowiednio zmodyfikować, jeżeli cykle trwają krócej lub dłużej niż 28 dni i są nieregularne.
Gdy kobieta dowie się, że jest w ciąży, a wcześniej nie analizowała dokładnie cyklu i momentu owulacji, często chce dowiedzieć się, w którym dokładnie dniu nastąpiło poczęcie. Jak już wspomniano wcześniej, na tej podstawie można oszacować datę porodu, jednak większe znaczenie w jej ustalaniu ma wiek ciążowy wpisywany do karty ciąży.
Dokładna data faktycznego pierwszego dnia ciąży służy najczęściej własnej wiedzy. Zdarza się, że kobieta chce poznać datę zapłodnienia, aby na tej podstawie ustalić kto jest ojcem dziecka (na przykład w sytuacji gdy miała dwóch partnerów i nie wie który z nich może być ojcem).
Należy jednak pamiętać, że najczęściej dokładny termin poczęcia nie jest możliwy do ustalenia ze 100% pewnością – chociażby dlatego, że plemniki żyją w organizmie kobiety kilka dni, a kobieta może nie zauważyć czy nie pamiętać, kiedy dokładnie miała owulację.
Najczęściej można wyznaczyć jedynie przedział czasu, w którym mogło dojść do zapłodnienia i nie da się w ten sposób wiarygodnie ustalić ojcostwa. Jednoznaczną odpowiedź dają testy genetyczne w kierunku ustalenia ojcostwa, wykonywane jeszcze w czasie ciąży lub po narodzeniu dziecka.
Zobacz też: Tego nie wiedziałaś o testach na ojcostwo
Autor: www.badaniaprenatalne.pl
Artykuł jest chroniony prawami autorskimi. Niedopuszczalne jest zwielokrotnianie, modyfikowanie, publiczne odtwarzanie i / lub udostępnianie Serwisu, jego części, materiałów w nim zamieszczonych i / lub ich części, za wyjątkiem przypadków wskazanych w obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.
Data publikacji: 10/06/2015, Data aktualizacji: 27/03/2024
Zobacz także
Dodaj komentarz