Dziecko po 40 roku życia? Mówi się, że dojrzałe macierzyństwo jest mądrzejsze, bardziej świadome i ukierunkowane. Obecnie coraz więcej Polek decyduje się na macierzyństwo po 35. – 40. roku życia. Dlaczego jeszcze warto zdecydować się na ciążę po 40-tce? Jak zadbać o ciążę w wieku powyżej 40 lat i jakie badania prenatalne warto zrobić?
Spis treści:
Czy wiesz, że… W ciąży po 40 roku życia warto zrobić badania prenatalne. W większości przypadków nie wykrywają nieprawidłowości i mogą pomóc odzyskać spokój o zdrowie dziecka. Obecnie są dostępne nieinwazyjne testy prenatalne NIPT, które mają wysoką skuteczność w wykrywaniu zespołu Downa, zespołu Patau i zespołu Edwardsa. NIFTY pro i Prenatal testDNA to sprawdzone testy NIPT o szerokim zakresie badanych nieprawidłowości. Wystarczy pobrać małą próbkę krwi, aby uzyskać wiele informacji o zdrowiu dziecka.
.
Lekarze uważają, że im wcześniej, tym lepiej. Z medycznego punktu widzenia najkorzystniejszy czas na pierwszą ciążę to ten, kiedy kobieta ma ok. 18 – 20 lat.
Spójrzmy na to jednak trochę bardziej racjonalnie, pamiętając, że biologia to jedno, a psychika to drugie. Większość dziewczyn w tym wieku myśli raczej o studiach, usamodzielnieniu się, swojej pierwszej pracy, a nie o założeniu rodziny. Chęć posiadania potomstwa przychodzi zwykle znacznie później.
Większość kobiet, zanim bez reszty poświęci się wychowywaniu dziecka, chce jeszcze skończyć studia, znaleźć dobrą pracę i spełnić swoje ambicje zawodowe. To całkiem zrozumiałe. Szalenie ważne jest też oczywiście znalezienie mężczyzny, który będzie nadawał się na ojca. Brak odpowiedniego partnera, jest jednym z powodów, dla którego kobiety decydują się na późne macierzyństwo.
Panie, które zachodzą w ciążę w wieku 40 lat mają już przeważnie ustabilizowaną sytuację materialną i rodzinną, nie muszą tak bardzo martwić się o pracę, mieszkanie, mają zaufanych, często długoletnich partnerów. Jednym słowem: są w stanie zapewnić dziecku lepsze warunki życia. Są też zwykle lepiej przygotowane emocjonalnie do roli matki i bardziej skłonne do poświęceń. Młodym mamom znacznie trudniej jest zrezygnować z życia, jakie prowadziły przed ciążą. Wiele z nich ma poczucie krzywdy i ograniczonej wolności, szczególnie wtedy, gdy dziecko nie było do końca planowane.
Zalety późniejszego macierzyństwa dostrzegają też sami lekarze. Z doświadczenia wielu ginekologów, wynika, że takie pacjentki są zwykle bardzo zdyscyplinowane, słuchają zaleceń, pamiętają o badaniach kontrolnych, zdrowym trybie życia oraz przestrzeganiu odpowiedniej diety w ciąży. Młode mamy często nie myślą o konsekwencjach, o tym, że swoim zachowaniem mogą zaszkodzić dziecku, choć oczywiście nie jest to regułą.
Wiele współczesnych Polek podąża za „trendami” jakie dyktuje im świat mody, filmu czy muzyki. Pani, która przeczyta w czasopiśmie lub usłyszy w telewizji, że ta czy tamta aktorka urodziła pierwsze dziecko po 40 – tce, często myśli sobie: „Skoro ona może, to ja też!”. A przykładów takich celebrytek jest naprawdę sporo.
Amerykańska aktorka Halle Berry, znana z filmów o Bondzie swoje pierwsze dziecko urodziła w wieku 42, a drugie w wieku 46 lat. Kolejnym przykładem może być choćby Uma Thurman, która została mamą również w wieku 42 lat. Do tego grona zalicza się ponadto Nicole Kidman czy Salma Hayek – obie zaliczyły swój macierzyński „debiut” mając 41 lat. Podobnych historii nie trzeba wcale szukać za oceanem. Znana polska prezenterka telewizyjna Katarzyna Dowbor urodziła swoja córkę Marysię, gdy miała lat 40 i uważa, że to była jedna z lepszych decyzji w jej życiu. A Katarzyna Figura czy Joanna Brodzik? One też nie były już przecież najmłodsze, gdy podejmowały decyzję o dzieciach.
Ciąża po 40 –tce oznacza dla kobiety długą listę badań, które należy wykonać. Dla każdego specjalisty istotne znaczenie ma stan narządów wewnętrznych rodnych. USG dopochwowe pozwoli sprawdzić, czy istnieją jakiekolwiek patologie związane z jajowodami, jajnikami, macicą. Jeśli w ostatnim czasie pacjentka nie była poddawana cytologii, lekarz pobierze materiał do jej wykonania, jak również materiał konieczny do kontroli czystości pochwy. Różnego rodzaju infekcje mogą mieć bardzo negatywny wpływ na zajście w ciążę i jej przebieg, dlatego muszą zostać wyeliminowane na samym początku.
Konieczne jest wykonanie również takich badań, jak: morfologia; OB; oznaczenie grupy krwi i czynnika Rh; badanie moczu; badanie glukozy we krwi; poziom przeciwciał przeciwko różyczce, ospie wietrznej, toksoplazmozie, cytomegalii; poziom hormonów tarczycowych; wykluczenie obecności WZW typu B.
Późne macierzyństwo ma wiele zalet. To fakt. Mówiąc o nim, należy jednak pamiętać, że oprócz licznych walorów ma ono również swoje wady. Warto o nich wiedzieć, szczególnie jeśli planujemy odłożyć nasze rodzicielskie plany na dalszą przyszłość. Jakie zagrożenia niesie ze sobą ciąża po 40 –tce?
Z w wiekiem spada przede wszystkim płodność kobiety, a jej szanse na ciążę maleją. Trzeba wiedzieć, że dziewczynka rodzi się już wyposażona w komplet wszystkich swoich komórek jajowych – można więc śmiało powiedzieć, że są one starsze od niej samej, bo przecież wiek człowieka liczy się od momentu jego urodzenia. Komórek jajowych ubywa w ciągu życia kobiety, podlegają one również procesowi starzenia. Dlatego dla kobiet w tym wieku istotne są badania hormonalne i ocena rezerwy jajnikowej.
Ciąża w wieku 40 lat wiążę się z określeniem ilości pęcherzyków w jajniku, które są zdolne do wzrostu oraz rozwoju komórki jajowej. Jest to właśnie określenie rezerwy jajnikowej. Marker, który jest jej przypisany to AMH. Poprzez określenie jego poziomu, wyznacza się najodpowiedniejszy czas na staranie się o potomstwo. Poza tym możliwe jest rozpoznanie problemu – zbyt wczesnego wygasania funkcji jajników, jak również zbadanie, kiedy pojawi się menopauza. Dzięki wynikowi AMH wybiera się skuteczną metodę leczenia, gdy widoczne są kłopoty z zajściem w ciążę.
Ciąża po 40 to również kontrola takich hormonów, jak: LH, FSH, estradiol, progesteron, prolaktyna.
Należy pamiętać, że komórki jajowe starzejąc się, tracą odporność na mutacje genetyczne, które są podłożem wielu różnych chorób.
Z wiekiem komórki jajowe są znacznie bardziej narażone na mutacje. I tak np. prawdopodobieństwo urodzenia dziecka z zespołem Downa:
Co oczywiście nie oznacza, że młode mamy nie mogą urodzić chorego dziecka, a te starsze skazują swoje potomstwo na życie z wadą genetyczną.
Na szczęście na rynku istnieje teraz wiele nieinwazyjnych nieinwazyjnych badań prenatalnych, które potrafią ocenić ryzyko takich zaburzeń z bardzo wysokim prawdopodobieństwem.
Dlatego też ich wykonanie zaleca się wszystkim ciężarnym, które ukończyły 35 lat.
Inne wskazania do wykonania przesiewowych badań prenatalnych to: nieprawidłowy kariotyp matki lub ojca, nieprawidłowe wyniki badania USG pomiędzy 11 i 14. tygodniem ciąży, wystąpienie wad genetycznych w poprzednich ciążach lub w rodzinie.
W ciąży po 40 roku warto zrobić testy prenatalne takie jak Prenatal testDNA. To badanie genetyczne, które analizuje DNA pochodzące od dziecka. Jest bezpieczne, gdyż wystarczy pobrać tylko małą próbkę krwi mamy. Jednocześnie jest skuteczne i ma wysoką czułość. Wyróżnia się szerokim zakresem badanych nieprawidłowości, dzięki czemu dostarcza dużo informacji o zdrowiu dziecka. Dowiedz się więcej o badaniu >>.
Jak zadbać o dziecko po 40 roku życia? Jak już wspomnieliśmy, mogą w tym pomóc badania prenatalne. Badania te pomogą wykryć lub wykluczyć nieprawidłowości genetyczne, a także inne choroby płodu.
Dzięki nim rodzice zyskają cenny spokój, że dziecko zdrowo się rozwija. A jeśli badania wykażą nieprawidłowości, będą mogli przygotować schemat postępowania z lekarzami (niektóre choroby można leczyć niedługo po porodzie, a czasami jeszcze w łonie matki).
W pierwszej kolejności zwykle wykonuje się nieinwazyjne badania prenatalne, do których należą:
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje, by u wszystkich ciężarnych kobiet (bez względu na wiek) wykonać przesiewowe badania prenatalne, ma to na celu oszacowanie ryzyka wystąpienia najczęściej spotykanych wad rozwojowych i chorób genetycznych [1].
Dopiero gdy przesiewowe badania nieinwazyjne dadzą nieprawidłowy wynik, lekarze zalecają, by wykonać badania prenatalne diagnostyczne, które są inwazyjne. Do takich badań należy między innymi amniopunkcja oraz biopsja kosmówki. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy kobieta świadomie zrezygnuje z badań przesiewowych lub ma powyżej 40 lat, lekarz może zlecić od razu wykonanie badania inwazyjnego [1].
Mamy mogą też wykonać wspomniany wcześniej Prenatal testDNA. Należy on do nieinwazyjnych badań prenatalnych opartych na analizie wolnego płodowego DNA. Ich czułość jest wysoka i jednocześnie mają nieinwazyjny charakter czyli nie wiążą się z ryzykiem poronienia. Prenatal testDNA to sprawdzone badanie o wysokiej czułości. Czytaj więcej >>.
W Polsce funkcjonuje Program Badań Prenatalnych. W ramach tego programu wiele badań wchodzących w zakres diagnostyki prenatalnej jest finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Jeśli jesteś w ciąży po 40, także możesz skorzystać z bezpłatnej diagnostyki, ponieważ do programu mogą przystąpić wszystkie kobiety w ciąży powyżej 35 roku życia. Aby skorzystać z bezpłatnych badań krwi czy USG, potrzebne jest skierowanie od lekarza. W ramach programu można wykonać także badania biochemiczne, w tym test PAPP-A. Refundacji nie podlegają badania oparte na analizie wolnego płodowego DNA (jednak płatność można zwykle rozłożyć na raty).
Z wiekiem spada ogólna wydolność kobiety. Znacznie trudniej jest jej znieść fizyczne obciążenie, jakie niesie ze sobą ciąża, gorzej też przechodzi sam poród, który często musi się zakończyć cesarskim cięciem. Po 40. roku życia u pacjentek zaczynają się również pojawiać choroby przewlekle, takie jak cukrzyca czy nadciśnienie. Oba te czynniki mogą mieć niekorzystny wpływ na dziecko i doprowadzić do komplikacji.
Większość mam po 40 – tce rodzi oczywiście całkiem zdrowe dzieci. Ze względu na to, że z wiekiem matki wzrasta ilość potencjalnych zagrożeń, takie ciąże powinny być jednak prowadzone pod czujnym okiem personelu medycznego. Macierzyństwo po 40 jest możliwe, a pomóc w doprowadzeniu ciąży do szczęśliwego końca mogą właśnie badania prenatalne.
Zobacz też: Jakie badania prenatalne wykonać w ciąży po 35 roku życia?
Ciąża po 40 –tce, jak i ciąża w każdym innym wieku, wymaga stosowania przez kobietę odpowiedniej diety, która zapewni jej oraz dziecku właściwe składniki i witaminy. Okres ciąży to czas, kiedy organizm może być narażony na ich niedobór.
Szczególną uwagę należy zwrócić na kwas foliowy oraz inne witaminy z grupy B. Istotny jest także magnez, cynk, selen, wapń, witamina D.
Z tego względu, że ciąża w wieku 40 lat jest bardziej narażona na obciążenia chorobowe dziecka, tym bardziej kobieta, pod kontrolą lekarza, musi pamiętać o przyjmowaniu kwasu foliowego. Zazwyczaj dawka dzienna, jaką przyjmuje ciężarna to 0,4 – 1 mg. Kobietom w ciąży zaleca się przeprowadzenie badań genetycznych, by upewnić się, czy jest prawidłowo przyswajany przez organizm.
Kwas foliowy ma wiele pozytywnych właściwości, m.in. reguluje wzrost i funkcjonowanie komórek, wpływa korzystnie na mózg i system nerwowy, usprawnia funkcjonowanie układu pokarmowego, zapobiega miażdżycy, chroni przed nowotworami.
Kobieta powinna pamiętać o zbilansowanej diecie, czyli o spożywaniu warzyw, owoców, mięsa, nabiału, pełnoziarnistych produktów, olei roślinnych, ryb, jajek. Dostarczanie organizmowi wartościowych składników wpływa pozytywnie na rozwój płodu i zapobiega wadom wrodzonym u dziecka.
Zaleca się, by kobieta ciężarna jadła 5-6 posiłków dziennie, mniej więcej co 3-4 godziny. Dobrym pomysłem jest ustalenie regularnych godzin posiłków. Jednak, gdy przyszła mama poczuje się głodna między posiłkami, oczywiście ma prawo sięgnąć po przekąskę – ale zdrową.
Wiele kobiet decyduje się na macierzyństwo dopiero po 45 roku życia. Tak późne macierzyństwo ma oczywiście również wiele zalet i może być tak samo udane, jak macierzyństwo po 20 roku życia. Trzeba jednak mieć na uwadze, że w tym wieku kobiecie jest dużo trudniej znieść fizyczne obciążenie, jakim niewątpliwie jest ciąża. Nikłe są również szanse na poród naturalny – takie ciąże rozwiązuje się przeważnie za pomocą cesarskiego cięcia. Komplikacje mogą również powodować schorzenia u matki, których występowanie się zwiększa po 40 roku życia np. cukrzyca.
W okresie ciąży po 45 roku życia warto zwracać szczególną uwagę na dietę, aby dostarczyć dziecku witaminy i minerały w odpowiedniej ilości. Najważniejsze z nich to kwas foliowy (jest najbardziej istotny), witaminy z grupy B, cynk, magnez, selen, wapń oraz witamina D.
Należy pamiętać, że po 45 roku życia ryzyko pojawienia się mutacji w genach dziecka, jest jeszcze większe niż po 40 roku życia. Prawdopodobieństwo urodzenia dziecka z zespołem Downa wynosi aż 1:30. Mimo wszystkich negatywnych czynników większość kobiet po 45 roku życia rodzi zdrowe dzieci. Ważne jest jednak, aby być pod stałą opieką lekarza i wykonać wszystkie potrzebne badania
W trakcie tak późnej ciąży nie można pominąć wykonania badań prenatalnych. Mogą one wykryć wszelakie nieprawidłowości u dziecka. Mogą one również je wykluczyć, co uspokoi rodziców. Kobieta ciężarna po 45 roku życia może wykonać badania prenatalne przesiewowe lub inwazyjne. Dostępne są też bezpieczne badanie oparte na analizie DNA płodowego, które są jednocześnie bezpieczne I mają wysoką czułość (np. NIFTY pro).
Warto pamiętać, że po 45 roku życia można skorzystać z refundowanej diagnostyki w przypadku większości badań prenatalnych.
Pod uwagę trzeba wziąć, że po 45 roku życia u kobiet pojawia się menopauza. W jej trakcie oczywiście dalej można zajść w ciążę. Okres menopauzy to kilka lat nieregularnych miesiączek i wahań hormonalnych. Często jej początkowe symptomy są mylone z objawami ciąży np. zanik miesiączki, plamienia, bolesne piersi czy wahania nastroju. Najlepiej jest wykonać wtedy test ciążowy lub udać się na badania krwi. Po menopauzie w ciążę zajść się nie da, ale jednak stale pojawiają się nowe badania nad wydłużeniem płodności kobiet. Wiek macierzyństwa stale się przesuwa.
Jeśli po 45 roku życia wciąż marzymy o macierzyństwie, to warto wziąć pod uwagę metodę zapłodnienia in vitro. Metoda ta polega na połączeniu komórki jajowej i plemnika w laboratorium zamiast w organizmie kobiety. Zarodki zostają umieszczone w przeznaczonym do tego celu inkubatorze. Po upływie około 5 dni wprowadza się 2 lub 3 zarodki do organizmu kobiety. Robi się to za pomocą cewnika. Mniej więcej 12 dni później przeprowadza się badanie krwi, aby potwierdzić czy zapłodnienie doszło do skutku. Skuteczność metody in vitro to około 35% w Polsce i 30% w Europie. W niektórych przypadkach do zajścia w ciążę potrzebne 2-3 zabiegi.
Aktualizacja: 10 maja 2021 r.
Autor: badaniaprenatalne.pl
Źródła:
1. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące postępowania w zakresie diagnostyki prenatalnej (Kwiecień 2009)
Data publikacji: 10/05/2021, Data aktualizacji: 20/09/2024
Zobacz także
Ja 45 skończone i naturalna ciąża pierwsze dziecko.
zdrowe?
Ja mam 45 lat i właśnie dowiedziałam się o ciąży.
Dlaczego niexpisza o teście FISCHa który jest szybkim wynikiem w porównaniu do amniopunkcji. Przeżyłam. Rokowania byly ultra źle a właśnie to badanie mnie uratowało. Moja głowę. Moje zdrowie i potencjalnie zła decyzję.
Ja urodziłam 4 dzieci pierwsze gdy miałam 20 lat drugie dziecko gdy miałam 24 trzecie gdy miałam 33 lata a czwarte dzieciątko hdy skończyłam 42 lata każde dzieciątko zdrowe i ciąze bez problemowe
Jak miło to czytać 😁ja też w wieku 42 lat po raz 3 zostanę mamą 🤪