Interesuje Cię, ile USG przysługuje w ciąży oraz kto może wykonać obowiązkowe badania w ciąży NFZ za darmo? Niniejszy artykuł rozwieje Twoje wątpliwości. Dowiesz się z niego, kiedy i w jakim celu wykonuje się badania USG oraz w jakich sytuacjach można skorzystać z ultrasonografii bezpłatnie.
Spis treści:
1. Ile USG przysługuje w ciąży?
2. Kiedy wykonuje się 4 obowiązkowe badania w ciąży NFZ?
3. Kto może wykonać obowiązkowe badania w ciąży NFZ za darmo?
4. Czemu służy pierwsze USG w ciąży NFZ?
5. Jakie inne badania w ciąży NFZ lub prywatne wykonać?
To, ile USG przysługuje w ciąży, jest regulowane Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej w trakcie ciąży. Zgodnie z nim każda ciężarna powinna wykonać przynajmniej 3 badania ultrasonograficzne [1].
Obowiązkowe badania w ciąży NFZ oparte na metodzie ultrasonografii wykonuje się [2]:
• na początku ciąży — pomiędzy 11. a 14. tygodniem,
• w II. trymestrze — pomiędzy 18. a 22. tygodniem ciąży,
• w III. trymestrze — pomiędzy 28. a 32. tygodniem ciąży.
Dodatkowe badanie ultrasonograficzne może zostać wykonane przed 10. tygodniem ciąży, celem potwierdzenia lub wykluczenia dodatniego wyniku testu ciążowego [3], a także po 40. tygodniu ciąży, jeśli do tej pory nie nastąpiło szczęśliwe rozwiązanie [2].
Zobacz również: USG w ciąży – w którym tygodniu ciąży je wykonać? Jakie wybrać?
Obowiązkowe badania w ciąży NFZ są dostępne za darmo po spełnieniu pewnych warunków. Kobieta, która chce skorzystać z bezpłatnej diagnostyki prenatalnej, musi posiadać ważne skierowanie wystawione przez lekarza, który ma podpisaną umowę z NFZ oraz dodatkowo spełnić następujące kryteria [4]:
• wiek powyżej 35 lat,
• wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej,
• występowanie aberracji chromosomowych w rodzinie.
Pierwsze USG w ciąży NFZ (inaczej zwane także USG genetycznym) jest wykonywane pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży [5]. Ma ono na celu ocenę budowy płodu oraz wczesne wykrycie ewentualnych wad wrodzonych. Umożliwia również wykonanie pomiaru długości ciemieniowo-siedzeniowej (CRL) i na tej podstawie wyznaczenie terminu porodu [3]. Równolegle z USG genetycznym wykonuje się test PAPP-A.
Zobacz również: Czy USG w ciąży jest szkodliwe?
Poza USG kobieta będąca w ciąży może wykonać także w ramach NFZ także inne zalecane badania [5]:
• badanie ginekologiczne — badanie przeprowadzane na fotelu ginekologicznym pozwala ocenić rozmiary macicy i kanału rodnego oraz kondycję szyjki macicy,
• badanie ogólne moczu — analiza moczu jest ważna nie tylko w kontekście infekcji układu moczowego, ale również białkomoczu, który może świadczyć o gestozie. Może także dostarczyć informacji o obecności w moczu ciał ketonowych oraz podwyższonego stężenia glukozy, co jest oznaką cukrzycy,
• badanie piersi — USG piersi w ciąży oraz laktacji służy profilaktyce raka piersi,
• badanie w kierunku chorób, które mogłyby zagrozić ciąży (różyczka, toksoplazmoza, HIV, HCV, CMV),
• cytologia — to badanie profilaktyczne w kierunku raka szyjki macicy,
• glukoza na czczo — badanie jest wykonywane w godzinach porannych, na czczo,
• grupa krwi — oznaczenie grupy krwi z czynnikiem Rh jest konieczne, aby ocenić ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego,
• masa ciała oraz BMI — przez cały okres ciąży monitorowany jest przyrost masy ciała ciężarnej,
• morfologia — badanie daje dużą wiedzę na temat ogólnego stanu zdrowia,
• pomiar ciśnienia krwi — badanie ma na celu wykryć zawczasu nadciśnienie tętnicze.
Natomiast jeśli chodzi o badania prywatne, niepodlegające refundacji NFZ, najczęściej wybierane przez pary są badania wolnego płodowego DNA (inaczej testy NIPT). To nieinwazyjne badania prenatalne, wykonywane na podstawie niewielkiej próbki krwi [7]. Umożliwiają one wykrycie na bardzo wczesnym etapie ciąży różnych chorób genetycznych, nie tylko najczęstszych trisomii — zespołu Downa, Pataua i Edwardsa, ale także mikrodelecji i mikroduplikacji (np. syndrom Cri du Chat, Zespół DiGeorge’a czy zespół Angelmana/Pradera-Williego) oraz aneuploidii chromosomów płciowych (zespół Turnera, trisomia chromosomu X, zespół Klinefeltera (XXY), zespół Jacobsa (XYY)) [7].
Źródła:
1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej.
2. Rekomendacje Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie przesiewowej diagnostyki ultrasonograficznej w ciąży o przebiegu prawidłowym — 2020 rok. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2020, 5(2): 63-75.
3. https://www.pbkm.pl/pregnancy-zone-2/jak-dbac-o-siebie-w-ciazy/obowiazkowe-usg-w-ciazy [dostęp: 29.11.2022 r.]
4. https://pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/program-badan-prenatalnych [dostęp: 29.11.2022 r.]
5. https://www.zdrowystartwprzyszlosc.pl/11-tydzien-ciazy [dostęp: 29.11.2022 r.]
6. https://plodnosc.pl/badania-w-ciazy-za-ktore-zaplacisz-a-za-ktore-nie-swiadczenia-nfz-dla-kobiet-w-ciazy/ [dostęp: 29.11.2022 r.]
7. https://nipt-geneplanet.com/ [dostęp: 29.11.2022 r.]
Data publikacji: 30/11/2022, Data aktualizacji: 07/12/2022
Dodaj komentarz