Zespół FAS (alkoholowy zespół płodowy) występuje u polskich noworodków częściej niż autyzm [1]. Z tego powodu warto stale edukować na temat negatywnych skutków picia alkoholu w czasie ciąży. Czym objawia się płodowy zespół alkoholowy i jak można mu zapobiec? Podpowiadamy.
Spis treści:
1. Zespół FAS (alkoholowy zespół płodowy) – co to takiego?
2. Zespół FAS – warto edukować na temat tego schorzenia
3. Płodowy zespół alkoholowy FAS – objawy
4. Alkoholowy zespół płodowy – jak mu zapobiec?
Zespół FAS (inaczej płodowy zespół alkoholowy lub Fetal Alcohol Syndrome) to szereg zaburzeń rozwojowych u dziecka, stanowiący konsekwencje spożywania przez kobietę będącą w ciąży alkoholu [2]. Częstość występowania FAS w Stanach Zjednoczonych szacuje się na 0,5–2 na 1000 urodzeń [3], natomiast na całym świecie co roku rodzi się ponad 630 000 dzieci z FAS [4]. W Polsce statystyki również są zatrważające — szacuje się, że częstość występowania FAS wynosi 3 na 1000 urodzeń [5].
Alkoholowy zespół płodowy (zespół FAS) stanowi na tyle poważny problem, że 9 września na całym świecie obchodzi się Światowy Dzień FAS [6]. Święto to zostało ustanowione przez trzech rodziców pochodzących z Nowej Zelandii, ma ono na celu uświadamiać kobiety, jak przykre mogą być konsekwencje spożywania alkoholu w ciąży.
Zobacz również: Badania genetyczne w ciąży – jakie choroby wykrywają
Spożywanie alkoholu w ciąży może wpłynąć bardzo negatywnie na rozwój dziecka. Oto niektóre z objawów, jakie może dawać płodowy zespół alkoholowy [5] [6]:
• nadpobudliwość ruchowa,
• niedobór wzrostu i wagi,
• problemy z funkcjonowaniem w społeczeństwie,
• problemy z koncentracją,
• wady wrodzone narządów,
• specyficzne cechy wyglądu zewnętrznego, inaczej dysmorfia twarzy.
FAS może doprowadzić do poważnych uszkodzeń w obrębie mózgu i co za tym idzie, trudności w rozwoju mowy czy nawet niepełnosprawności umysłowej [7]. Picie alkoholu w ciąży może również poskutkować porodem przedwczesnym lub poronieniem, przy czym szkodliwe dla dziecka są nawet niewielkie ilości [8].
Zobacz również: Inhalacje w ciąży – czy są bezpieczne? Jak je wykonywać?
Zespołu FAS można uniknąć, kluczowa jest jednak całkowita abstynencja od alkoholu, zarówno w czasie ciąży, jak i w okresie poprzedzającym poczęcie. Tymczasem w czasie ciąży można wykryć zawczasu, nieprawidłowości, nie tylko te, do których doprowadził alkoholowy zespół płodowy, ale również inne wady wrodzone oraz choroby genetyczne i wdrożyć odpowiednie leczenie, zanim będzie za późno. Jest to możliwe dzięki badaniom prenatalnym. W szczególności badania wolnego płodowego DNA (inaczej NIPT) odnajdują ogromne zastosowanie we wczesnej diagnostyce chorób u nienarodzonych jeszcze dzieci. Nieinwazyjne badanie prenatalne można wykonać już od 10. tygodnia ciąży i w ten sposób zidentyfikować zawczasu np. [9]:
• aneuploidie chromosomów płci (Zespół Turnera, Zespół Klinefeltera, trisomia chromosomu X, Zespół Jacobsa),
• trisomie (Zespół Downa, Zespół Edwardsa, Zespół Pataua, trisomia 9., 16. lub 22. chromosomu),
• zespoły delecyjne i duplikacyjne (Zespół Angelmana/zespół Pradera-Williego, Zespół delecji chromosomu 10q, Zespół Cri du Chat, Zespół DiGeorge’a, dystrofia mięśniowa Duchenne’a i Beckera, Zespół Jacobsena i wiele innych).
Źródła:
1. https://www.parpa.pl/index.php/ciaza-bez-alkoholu/badania [dostęp: 24.10.2022 r.]
2. https://www.gov.pl/web/psse-szczecinek/zespol-fas-plodowy-zespol-alkoholowy [dostęp: 24.10.2022 r.]
3. https://www.azcourts.gov/casa/Training/TrainingCourses/FetalAlcoholSyndromepg5.aspx [dostęp: 24.10.2022 r.]
4. Lange S, Probst C, Gmel G, Rehm J, Burd L, Popova S. Global Prevalence of Fetal Alcohol Spectrum Disorder Among Children and Youth: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Pediatr. 2017 Oct 1;171(10):948-956. doi: 10.1001/jamapediatrics.2017.1919. PMID: 28828483; PMCID: PMC5710622.
5. https://medycyna.pl/fas-ciaza-bez-alkoholu/ [dostęp: 24.10.2022 r.]
6. https://www.gov.pl/web/psse-gizycko/swiatowy-dzien-fas [dostęp: 24.10.2022 r.]
7. Banach M. Alkoholowy Zespół Płodu. Teoria, Diagnostyka, Praktyka. Wydawnictwo WAM, Kraków (2011).
8. https://www.gov.pl/web/gis/spozywanie-alkoholu-przez-kobiety-w-ciazy [dostęp: 24.10.2022 r.]
9. https://nipt-geneplanet.com/
Data publikacji: 30/10/2022, Data aktualizacji: 31/10/2022
Dodaj komentarz