Wczesna menopauza może być spowodowana hemochromatozą

Wczesna menopauza jest jednym z powikłań nieleczonej hemochromatozy – choroby, która polega na nadmiernym odkładaniu się żelaza w organizmie. Pierwiastek niszczy organy, w tym przysadkę mózgową, uniemożliwiając ich pracę. Dowiedz się, jak objawia się hemochromatoza, jak ją diagnozować i leczyć.

Nieoczywiste objawy hemochromatozy
Hemochromatoza może powodować wczesną menopauzę
Hemochromatoza a test DNA
Na hemochromatozę warto przebadać też bliskich 
Jak leczy się hemochromatozę

Hemochromatoza powoduje zaburzony metabolizm żelaza – po dostarczeniu z pożywieniem czy suplementami, kumuluje się ono w tkankach, uszkadzając je. Uszkodzeniu mogą ulec wątroba, trzustka, dwunastnica, stawy, serce, przysadka mózgowa, nerki i inne organy.

Hemochromatoza – objawy są nieoczywiste

Na początku hemochromatoza objawia się m.in. zmęczeniem i osłabieniem, spadkiem koncentracji, bólami brzucha czy bólami stawów. Badanie krwi wykrywa też wysokie stężenie aminotransferaz. Zmęczenie i osłabienie wielu lekarzy traktuje jednak jako niedobór żelaza. Jeśli jednak przyjmowałaś lub przyjmujesz dodatkowe suplementy z tym pierwiastkiem, hemochromatoza może postępować szybciej.

Wczesna menopauza może być spowodowana hemochromatozą

Z powodu uszkodzeń przysadki mózgowej mogą bowiem wystąpić problemy hormonalne.

Czym jest menopauza?

Menopauza oznacza fizjologiczny okres, w którym krwawienia miesiączkowe ustępują i dodatkowo wygasają czynności jajników. Jest to całkiem normalne i spotyka kobiety około 50 roku życia. Gdy zbliża się menopauza, zmniejsza się produkcja hormonów płciowych, ponadto organizm przestaje uwalniać komórki jajowe. Skutkuje to zmniejszeniem płodności, a w rezultacie całkowitym jej zanikiem. Zmiany hormonalne powodują fizyczne i psychiczne dolegliwości, czasami bardzo odczuwalne dla kobiety.

Niestety są sytuacje, w których menopauza pojawia się zbyt wcześnie – już nawet w 20, 30 lub 40 roku życia. Wtedy mamy do czynienia ze stanem, który określa się jako wczesna menopauza. Jest to bardzo trudna do przyjęcia diagnoza dla kobiety, szczególnie jeśli dopiero teraz planowała założenie rodziny. Szacuje się, że 1 kobieta na 100 przed 40 rokiem życia i 1 na 1000 przed 30 rokiem życia doświadcza stanu, jakim jest wczesna menopauza.

Jak rozpoznać wczesną menopauzę?

Wczesna menopauza daje pewne objawy, które zwiastują jej nadejście. Są to takie dolegliwości jak: widoczne zmiany cyklu miesiączkowego (krwawienia występują częściej, mają bardziej skąpy lub obfity charakter), nadmierne wysuszenie skóry, nadmierne pocenie się, uderzenia gorąca kołatanie serca, wahania nastroju, osłabiony metabolizm i przyrost wagi (najczęściej w okolicach ud i bioder), kłopoty z zasypianiem i budzenie się w nocy, przemęczenie, obniżenie odporności, brak energii, apatia.

Jeśli krwawienie menstruacyjne nie pojawiło się od 3 cykli i dodatkowo pojawiają się powyżej opisane objawy, tzn. że prawdopodobnie  kobietę dotknęła wczesna menopauza. Oczywiście nie zawsze brak okresu oznacza przekwitanie, czasami jest to związane ze stanem zapalnym, zmianą klimatu lub przeżyciami emocjonalnymi. Jednak jest to sytuacja warta skonsultowania z lekarzem.

Przyczyny wczesnej menopauzy

Przyczyny wczesnej menopauzy są bardzo różnorodne. Zaliczamy do nich czynniki genetyczne, jak np. właśnie hemochromatozę. Poza tym jeśli mama, babcia dotknięte były wczesną menopauzą, to wzrasta ryzyko jej wystąpienia u córki, wnuczki. Inną grupę stanowiącą przyczyny wczesnej menopauzy stanowią choroby autoimmunologiczne. Odpowiadają za zmianę sposobu działania układu dokrewnego oraz mobilizują układ odpornościowy do niewłaściwej reakcji zapalnej, a ta zaburza całą pracę organizmu. Między innymi mowa to o takich chorobach, jak: Hashimoto, choroba Addisona, cukrzyca typu 1, bielactwo, niedokrwistość złośliwa, celiakia, reumatoidalne zapalenia stawów, miastenia, toczeń rumieniowaty układowy. Ponadto wczesna menopauza może być wynikiem przebytych zabiegów medycznych, szczególnie chirurgicznych zabiegów ginekologicznych. W sytuacji, gdy kobiecie usunięto jajniki i macicę, to uniemożliwione jest wytwarzanie hormonów, które są odpowiedzialne za zajście w ciążę. Również choroba nowotworowa jajników i metody jej leczenia w postaci radioterapii lub chemioterapii traktuje się jako przyczyny wczesnej menopauzy. Poza tym przebyte infekcje i schorzenia, jakie dotykają kobietę, mogą mieć istotny wpływ na zbyt wczesne przekwitanie. Nawet długotrwały i silny stres to zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia tego stanu.

Inne powikłania, czyli późniejsze objawy hemochromatozy, to też cukrzyca, nadciśnienie, brązowe plamy skórne, marskość wątroby czy nawet rak wątrobowokomórkowy. Ryzyko wystąpienia nowotworu wzrasta przy hemochromatozie aż 200 razy! [1]

Czy to hemochromatoza? Zrób test DNA

W 95% przypadków za to schorzenie odpowiada mutacja w genie HFE. Minimum jedną wadliwą kopię ma aż 3,8 miliona Polaków [2], więc skala problemu jest spora. Jeśli masz objawy, najlepiej sprawdzić badaniem krwi, czy poziom żelaza jest zbyt wysoki. Jednoznacznym potwierdzeniem choroby jest jednak test DNA.

REKLAMA

Hemochromatoza – warto przebadać bliskich

Po wykryciu choroby najlepiej przebadać również bliskich pod kątem zmian w genie HFE. Jeśli natomiast wczesna menopauza lub stwierdzona hemochromatoza nie dotyczą Ciebie, a kogoś z rodziny, Ty również powinnaś się przebadać. Wtedy sprawdzisz, czy schorzenie zagraża także Tobie i będziesz mogła wdrożyć profilaktykę, żeby ustrzec się niebezpiecznych komplikacji.

Hemochromatoza – leczenie

Najlepsze efekty daje wdrożenie terapii wtedy, gdy nie wystąpiły jeszcze nieodwracalne zmiany w narządach. Jeśli uszkodzenia już są, leczenie zapobiegnie dalszym powikłaniom i zmniejszy postęp tych, które są obecne. Najczęściej leczenie to krwioupusty – najpierw raz, dwa w tygodniu, potem co kilka miesięcy. Chory powinien stosować też specjalną dietę.

Czytaj więcej: Hemochromatoza – objawy, diagnostyka i leczenie

Źródła:

Data publikacji: 07/09/2017, Data aktualizacji: 08/11/2021