Zapłodnienie to proces, który prowadzi do poczęcia dziecka. Kiedy dochodzi do zapłodnienia? Czym jest implantacja zarodka? Co robić, gdy, pomimo licznych starań, u pary wystąpiły trudności z poczęciem dziecka? Odpowiadamy na wszystkie pytania.
Spis treści:
1. Czym jest zapłodnienie?
2. Kiedy dochodzi do zapłodnienia?
3. Zapłodnienie – co determinuje płeć dziecka?
4. Kiedy dochodzi do zapłodnienia – czym jest implantacja zarodka?
5. Zapłodnienie – co zrobić, kiedy para ma problemy z poczęciem?
Zapłodnienie jest definiowane jako proces, podczas którego dochodzi do połączenia jądra żeńskiej komórki rozrodczej (komórki jajowej) z jądrem męskiej komórki rozrodczej (plemnika) [1]. W rezultacie powstaje zygota, co jest rozumiane jako poczęcie dziecka.
W procesie zapłodnienia uczestniczą enzymy, takie jak hialuronidaza, akrozyna, neuraminidaza oraz fosfataza kwaśna – umożliwiają one transport plemnika do komórki jajowej i jej spenetrowanie [2]. Bardzo istotnym procesem jest także kapacytacja, czyli modyfikacja błony komórkowej plemnika i nabycie przez niego zdolności do zapłodnienia [1]. Do kapacytacji dochodzi podczas wędrówki plemników przez żeńskie drogi rodne [2].
To kiedy dochodzi do zapłodnienia, zależy od kalendarza dni płodnych kobiety [3] [4]. Zapłodnienie jest możliwe co miesiąc, mniej więcej w połowie cyklu menstruacyjnego. Może do niego dojść na kilka dni przed owulacją, w dniu owulacji, a także, ze względu na możliwe opóźnienia w cyklu menstruacyjnym oraz dużą żywotność plemników w drogach rodnych kobiety, do kilku dni po owulacji [3] [4].
Zobacz również: Wynik testu NIPT a zdrowe dziecko – jak interpretować rezultat badania NIPT?
Kiedy dochodzi do zapłodnienia, w zależności od tego, do komórki jajowej może się dostać plemnik z chromosomem X lub Y, co wpływa na płeć dziecka [1]. Sama obecność chromosomu X lub Y nie wystarczy jednak, aby zdeterminować płeć – kilkutygodniowy zarodek ma bowiem struktury, które mogą się przekształcić zarówno w męskie, jak i w żeńskie gruczoły płciowe [5]. To, jakiej płci będzie dziecko, zależy od hormonów wydzielanych przez jądra płodu. Jeśli brak testosteronu, nastąpi samoistny rozwój w kierunku żeńskim, natomiast gdy pojawią się męskie hormony, powstaną męskie narządy płciowe [5]. Określenie płci dziecka będzie możliwe od 10. tygodnia ciąży – taką możliwość dają nowoczesne prenatalne badania genetyczne [6]. Natomiast w przypadku badania USG identyfikacja płci jest możliwa dopiero około 16-20. tygodnia ciąży.
Zobacz również: Nieprawidłowy kariotyp a szansa na dziecko
Kiedy dochodzi do zapłodnienia, kolejnym procesem jest zagnieżdżenie się (implantacja) zarodka. Na czym polega ten etap? Otóż pomiędzy 8. a 12. dniem od poczęcia zarodek wnika w głąb błony śluzowej macicy i zagnieżdża się na jej przedniej lub tylnej ścianie [1]. Implantacji zarodka często towarzyszy niewielkie krwawienie, które można łatwo pomylić z miesiączką.
Jeśli mimo regularnego współżycia bez antykoncepcji nie dochodzi do zapłodnienia, para może wykonać badania genetyczne w kierunku niepłodności. Testy, które pomogą odnaleźć przyczynę problemów z poczęciem to [7]:
• analiza kariotypu (u pary) – dzięki badaniu można uzyskać cenne informacje na temat przyczyn niepłodności lub poronienia i na ich podstawie oszacować szanse na donoszenie ciąży,
• badanie CFTR i AZF (u mężczyzny) – mutacje w genie CFTR odpowiadają za różne formy niepłodności, natomiast zmiany w regionie AZF powodują liczne zaburzenia spermatogenezy,
• badanie hemochromatozy (u mężczyzny) – choroba, która prowadzi do nadmiernego odkładania się żelaza w organizmie, może być przyczyną problemów hormonalnych i co za tym idzie, niepłodności,
• trombofilia wrodzona (u kobiety) – zapisana w genach skłonność do powstawania zakrzepów w żyłach i tętnicach może się przyczynić do powstania problemów z poczęciem dziecka.
Poza badaniami genetycznymi dla diagnostyki przyczyn niepłodności kluczowe są także [8]:
• badania hormonalne,
• badanie nasienia,
• badanie podmiotowe,
• badanie przedmiotowe z badaniem ginekologicznym,
• badania obrazowe,
• wywiad dotyczący regularności miesiączek.
Poznanie przyczyny problemów z zapłodnieniem pozwoli opracować odpowiednie leczenie, które przywróci nadzieję na posiadanie potomstwa.
Źródła:
1. https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/poczecie/61882,poczecie-dziecka
2. http://www.czytelniamedyczna.pl/1201,molekularne-aspekty-procesu-zapodnienia.html
3. https://www.mjakmama24.pl/przed-ciaza/przygotowania-do-ciazy/zaplodnienie-na-czym-polega-poczecie-i-zajscie-w-ciaze-aa-aeYB-47Bp-HCnZ.html
4. https://www.mjakmama24.pl/kalkulatory/dni-plodne-kalendarz-i-kalkulator-dni-plodnych-aa-5K2P-wvog-aJJ1.html
5. https://www.mjakmama24.pl/przed-ciaza/przygotowania-do-ciazy/jak-sie-ksztaltuje-plec-dziecka-kiedy-chlopiec-kiedy-dziewczynka-aa-C9N9-X3mi-EUcd.html
6. https://badaniaprenatalne.pl/czeste-pytania/czy-badania-prenatalne-okresla-plec-dziecka/
7. https://www.testdna.pl/badania-nieplodnosci/
8. Diagnostyka i leczenie niepłodności — rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii (PTMRiE) oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGP), Ginekologia i Perinatologia Praktyczna (2018)
Data publikacji: 27/02/2022, Data aktualizacji: 03/03/2022
Dodaj komentarz