Wpis sponsorowany
Celiakia, czyli trwała nietolerancja glutenu, powoduje niszczenie kosmków w jelitach, a co za tym idzie – nieprawidłowe wchłanianie substancji odżywczych. Zbadać w jej kierunku powinny się przede wszystkim osoby z objawami choroby, innymi schorzeniami autoimmunologicznymi (np. Hashimoto) oraz przypadkami występowania celiakii w rodzinie.
Celiakia, w której występują objawy ze strony układu pokarmowego nazywana jest pełnoobjawową. Występuje ona jednak stosunkowo rzadko (jedynie u ok. 10% chorych), najczęściej u dzieci, kobiet w ciąży i ludzi starszych. Objawami tego typu celiakii są m.in. bóle brzucha, wymioty, biegunka, zaparcia. Pojawia się również apatia, niedożywienie czy utrata apetytu. Ze względu na te symptomy celiakia pełnoobjawowa bywa mylona m.in. z zespołem jelita drażliwego czy alergiami pokarmowymi.
U większość chorych celiakia objawia się w sposób nieoczywisty i bardzo różnorodny. Z tego powodu bez wykonania testów DNA na celiakię trudno zdiagnozować ją tylko na podstawie symptomów. Przy celiakii skąpo objawowej pojawić mogą się m.in. anemia, afty i owrzodzenia w jamie ustnej, łupież i problemy skórne, bóle głowy i mięśni, depresja, zmęczenie, problemy hormonalne i wiele więcej.
Tak różnorodne symptomy i problemy związane z całym organizmem zależne są od specyfiki celiakii. Choroba polega na pojawieniu się nieprawidłowej reakcji organizmu na gluten – ten składnik sprawia, że organizm osoby chorej wytwarza przeciwciała przeciwko własnym tkankom w jelicie cienkim. W ten sposób kosmki jelitowe oraz błona śluzowa jelit niszczą się. Konsekwencją jest ograniczona możliwość wchłaniania składników odżywczych, witamin oraz minerałów. Organizm cierpi z powodu niedoborów i niedożywienia, przez to zaczynają się więc pojawiać różnego typu schorzenia.
Zobacz też artykuł: Celiakia a ciąża
Zbadać powinny się nie tylko osoby, u których pojawia się chociaż jeden z objawów celiakii. Zaleca się również przeprowadzenie diagnostyki przy obecności innych chorób autoimmunologicznych, ponieważ tego rodzaju schorzenia często występują razem. Na celiakię warto zbadać się więc m.in. przy Hashimoto, toczeniu rumieniowatym, łuszczycy czy stwardnieniu rozsianym. Także osoby z cukrzycą typu 1 powinny przebadać się na celiakię, szczególnie dzieci. Jest to rekomendowane przez Polskie Stowarzyszenie Diabetologów. Na celiakię częściej niż inni chorują również osoby z zespołem Downa, Turnera oraz Williamsa.
Warto zbadać się także wtedy, gdy w rodzinie znane są już przypadki celiakii, a także innych chorób, które z nią występują. Jest to bowiem choroba genetyczna, więc może pojawić się u kilku spokrewnionych (szczególnie w linii prostej) osób.
Jedynym sposobem leczenia celiakii jest przejście na dietę bezglutenową. Musi ona trwać całe życie – bez żadnych odstępstw, ponieważ tylko wtedy dojdzie do odbudowy kosmków jelitowych. Eliminacja glutenu to nie tylko poprawa jakości życia i wolność od objawów, ale również uchronienie się przed jeszcze poważniejszymi konsekwencjami zdrowotnymi, do których należą m.in. poronienia czy nowotwory (szczególnie układu pokarmowego).
Przy podejrzeniu celiakii najpierw najlepiej wykonać test dna na obecność genów HLADQ2 i/lub HLA DQ8. Tylko osoby, które są ich nosicielami mogą bowiem zachorować na celiakię – ich brak wyklucza więc schorzenie i pozwala zakończyć diagnostykę na tym etapie. Przy wykryciu obecności genów konieczne jest dalsze badanie, które obejmuje oznaczenie przeciwciał (badanie krwi). Pozwoli to sprawdzić, czy celiakia jest aktywna.
Data publikacji: 20/10/2016, Data aktualizacji: 08/11/2021
Zobacz także
Dodaj komentarz