Rodzaje badań prenatalnych: Które z nich są bezpieczne?

W Polsce wykonuje się dwa rodzaje badań prenatalnych: nieinwazyjne i inwazyjne. Podział ten wynika z poziomu bezpieczeństwa poszczególnych badań. Wyjaśniamy, które badania prenatalne może wykonać każda kobieta w ciąży bez obaw, a których wykonanie lepiej dobrze przemyśleć.

Rodzaje badań prenatalnych: Krótka charakterystyka badań nieinwazyjnych

Badania nieinwazyjne to badania, których przeprowadzenie nie naraża płód na niebezpieczeństwo.

Najbardziej znane wśród przyszłych mam jest USG. Dzięki niemu da się między innymi:

• regularnie sprawdzać prawidłowość rozwoju płodu budowę narządów, długość kończyn, ryzyko chorób genetycznych,
• kontrolować stan łożyska, wód płodowych, szyjki macicy,
• ustalić wielkość płodu i jego pozycję w macicy przed porodem.

USG w ciąży powinno się wykonywać co najmniej 3 razy w trakcie całej ciąży. Jednak coraz więcej ginekologów wykonuje je częściej.

Między 11 a 14 tygodniem ciąży warto jego wyniki połączyć z wynikami tzw. testu podwójnego. Polega on na pobraniu krwi z żyły matki oraz oznaczeniu w niej poziomu białek PAPP-a, oraz wolnej podjednostki beta-hCG. Dzięki temu można ustalić, czy płód znajduje się w grupie ryzyka obciążenia chorobą genetyczną. Jeżeli tak jest, ginekolog kieruje pacjentkę w ciąży na jedno z badań inwazyjnych, aby ostatecznie ustalić stan zdrowia maluszka (badania inwazyjne opiszemy nieco szerzej w dalszej części artykułu).

Coraz większe zainteresowanie wśród pań w ciąży budzą też innowacyjne badania genetyczne z krwi matki – NIPT. Powszechnie wiadomo, że to budowa DNA w dużym stopniu decyduje o tym, czy płód urodzi się zdrowy. A niektóre warianty badań wolnego DNA płodu mają bardzo szeroki zakres analizy. Przykładowo, jeden z wariantów badań NIPT, NIFTY PRO polega na sprawdzeniu wszystkich genów dziecka w kierunku kilkudziesięciu nieprawidłowości.

Rodzaje badań prenatalnych – inwazyjne badania prenatalne

Ich inwazyjność polega na tym, że pobranie próbki do badania wiąże się z koniecznością pewnej ingerencji w środowisko życia dziecka. Niesie to ze sobą ryzyko powikłań w postaci na przykład infekcji wewnątrzmacicznej lub przedwczesnego porodu. Warto wiedzieć, że jest ono niewielkie – na poziomie 0,5-1%. Badania te mają charakter diagnostyczny, czyli służą do potwierdzenia lub zaprzeczenia istnienia choroby. W przypadku ciąży sprawdza się DNA płodu, ale w tym celu trzeba uzyskać jego próbkę. Jest to możliwe dzięki:

• amniopunkcji – pobiera się 10 ml płynu owodniowego. Wymaga to nakłucia macicy w pobliżu płodu,
• kordocentezy – pobiera się krew z pępowiny dziecka. Nakłuwa się ją przez brzuch lub szyjkę macicy,
• biopsję kosmówki – pobiera się fragmenty kosmówki, czyli jednej z błon otaczających płód.

Wszystkie z nich przeprowadza się pod kontrolą USG.

Data publikacji: 19/03/2025