W Polsce rośnie liczba kobiet decydujących się na ciążę po 35. roku życia. Wiele z nich wybiera badania genetyczne, a wiek mamy skłania do dokładniejszej diagnostyki. Wyjaśniamy, dlaczego tak się dzieje i jakie testy DNA dla mam oferują polskie placówki medyczne.
Spis treści
Według badaczy wiek mamy powyżej 35. roku życia zwiększa prawdopodobieństwa wystąpienia nieprawidłowości genetycznych u dziecka, ponieważ więcej komórek jajowych może zawierać uszkodzone DNA. Przykładowo, ryzyko urodzenia maluszka z zespołem Downa przez mamę w wieku 36 lat wynosi 1:300, ale dla kobiety 40-letniej wskaźnik ten rośnie do 1:100. Oznacza to, że kobiety decydujące się na późne macierzyństwo muszą być bardziej czujne w kontekście zdrowia płodu. Zwłaszcza że w przypadku niektórych chorób genetycznych duże znaczenie ma wczesne rozpoczęcie leczenia – może to znacznie zwiększyć szanse dziecka na dobry stan zdrowia i godne życie. Warto podkreślić, że badania genetyczne są zalecane szczególnie kobietom po 35. roku życia, ale dzieci obciążone zaburzeniami genetycznymi rodzą się także znacznie młodszym wieku.
W Polsce przyszłe mamy w każdym wieku mogą zdecydować się na wykonanie różnych badań genetycznych. Najbardziej kompleksowe są testy wolnego płodowego DNA (NIPT). Uzyskanie materiału genetycznego dziecka jest bardzo proste i całkowicie bezpieczne – wystarczy pobranie próbki krwi od matki, podobnie jak przy standardowych badaniach laboratoryjnych. Badanie wykonuje się po 10. tygodniu ciąży, ponieważ wcześniej poziom DNA płodowego w krwiobiegu kobiety może być zbyt niski. Niektóre kobiety po 35. roku życia jeszcze przed zajściem w ciążę decydują się również na analizę kariotypu lub badanie WES, Dzięki nim można lepiej ocenić ryzyko przekazania dziecku nieprawidłowości genetycznych. Coraz większą popularnością cieszą się też badania WES, które pozwalają wykryć wiele poważnych chorób uwarunkowanych genetycznie.
W Polsce każda kobieta w ciąży może skorzystać z refundowanych testów genetycznych płodu. Jednak dostępne są one tylko w przypadkach, kiedy inne badania prenatalne, na przykład test podwójny, wskazują na ryzyko nieprawidłowości genetycznych. Darmowy test DNA płodu wymagają przeprowadzenia jednej z inwazyjnych procedur – amniopunkcji, biopsji kosmówki lub kordocentezy, które wiążą się z niewielkim ryzykiem powikłań. W zależności od wieku ciążowego i wskazań lekarz może zdecydować, który z tych zabiegów będzie najbardziej odpowiedni do uzyskania materiału genetycznego płodu, by ocenić jego kariotyp.
Data publikacji: 26/08/2025, Data aktualizacji: 13/08/2025
Dodaj komentarz