Obniżone napięcie mięśniowe u niemowląt – objawy i leczenie

Obniżone napięcie mięśniowe u niemowląt – objawy i leczenie

obniżone napięcie mięśniowe

Zmniejszone napięcie mięśniowe można zdiagnozować na bardzo wczesnym etapie życia, bo już podczas badań prenatalnych. W wielu przypadkach jednak napięcie mięśniowe u dziecka jest oceniane dopiero po urodzeniu. Czy wzmożone lub obniżone napięcie mięśniowe to powód do niepokoju? Podpowiadamy.

Spis treści:

1. Badanie napięcia mięśniowego u niemowlaka
2. Czym jest niskie napięcie mięśniowe?
3. Jak objawia się obniżone napięcie mięśniowe?
4. Zmniejszone napięcie mięśniowe a próba trakcyjna
5. O czym może świadczyć niskie napięcie mięśniowe?
6. Obniżenie napięcia mięśni a wrodzone choroby metaboliczne
7. Słabe napięcie mięśniowe – niektóre z jego przyczyn można wykryć na bardzo wczesnym etapie życia dziecka
8. Jak objawia się wzmożone napięcie mięśniowe? O czym może świadczyć?
9. Jak leczy się nieprawidłowe napięcie mięśniowe u niemowlaka?

Badanie napięcia mięśniowego u niemowlaka

Napięcie mięśniowe u dziecka jest sprawdzane od razu po narodzinach. Jeśli maluch uzyskał 2 punkty w skali Apgar, oznacza to silne i energiczne ruchy kończyn, 1 punkt świadczy o obniżonym napięciu mięśniowym u noworodka, natomiast 0 punktów to oznaka braku napięcia i wiotkości mięśni [1].

Czym jest niskie napięcie mięśniowe?

Obniżenie napięcia mięśni, czyli hipotonia, to stan, dla którego charakterystyczne są zaburzenia w przekazywaniu bodźców pomiędzy układem nerwowym i z układem mięśniowym. Wskutek zakłóceń w impulsach nerwowych mięśnie nie pracują tak jak powinny – są luźne i wiotkie.

Zobacz również: Wcześniactwo

Jak objawia się obniżone napięcie mięśniowe?

Obniżone napięcie mięśniowe objawia się u małych dzieci między innymi poprzez [2]:
• brak dotykania nóżek,
• brak wyciągania rąk do zabawki w leżeniu na plecach,
• niechęć do leżenia na brzuchu,
• trudności z pobieraniem pokarmu przez noworodka lub niemowlaka.

Inne charakterystyczne oznaki zbyt niskiego niskie napięcia mięśniowe to także [2]:
• niska aktywność noworodka lub niemowlaka, ospałość,
• problem z niskim i wysokim podporem w pozycji leżenia na brzuchu,
• wykorzystywanie kończyn górnych do stabilizacji pozycji leżenia na plecach,
• zadzieranie głowy do góry bez podpierania się na przedramionach.

Zobacz również: Wcześniactwo – fakty i mity

Zmniejszone napięcie mięśniowe a próba trakcyjna

Dzieci, u których wystąpiło obniżenie napięcia mięśniowego, często mają nieprawidłowy wynik próby trakcyjnej [2]. To badanie wykonywane przez lekarza w celu oceny kontroli głowy w przestrzeni oraz wczesnego wykrycia zaburzeń ośrodkowej koordynacji nerwowej [3]. Próba trakcyjna polega na włożeniu kciuka od zewnątrz w dłonie dziecka, które leży na pleckach. Pozostałymi palcami należy objąć przedramię malucha i podciągnąć go za rączki do góry, aby kąt pomiędzy podłożem, a tułowiem dziecka wyniósł 45 stopni [3]. Wartość diagnostyczną ma pierwsza reakcja odruchowa – należy ją porównać ze wzorcami próby trakcyjnej dla poszczególnych miesięcy życia niemowlaka.

O czym może świadczyć niskie napięcie mięśniowe?

Obniżenie napięcia mięśni może wynikać z przyczyn okołoporodowych, czynników środowiskowych lub genetycznych. O czym mogą świadczyć zaobserwowane u dziecka symptomy słabego napięcia mięśniowego? Najczęstsze przyczyny obniżonego napięcia mięśniowego to [4]:
choroby genetyczne,
• choroby układu nerwowo – mięśniowego,
• encefalopatia,
• infekcja przebyta w ciąży,
• krwawienia śródczaszkowe,
• niedotlenienie okołoporodowe,
• nieprawidłowe ułożenie w łonie matki,
• niewłaściwe noszenie, usypianie oraz karmienie dziecka,
• przedłużająca się żółtaczka,
• wcześniactwo,
• uraz okołoporodowy,
• zakażenia ośrodkowego układu nerwowego.

Obniżenie napięcia mięśni a wrodzone choroby metaboliczne

Zmniejszone napięcie mięśniowe może stanowić symptom wrodzonej choroby metabolicznej. To ciężkie schorzenie, jeśli jest nieleczone, może doprowadzić do bardzo poważnych powikłań, w tym nawet ciężkiej niepełnosprawności umysłowej i fizycznej [5]. Im wcześniej uda się rozpoznać u dziecka chorobę metaboliczną, tym większe są szanse, że uda się ją zatrzymać lub nawet cofnąć niektóre objawy. Prawdziwą przyczynę choroby metabolicznej, czyli nieprawidłowości w materiale genetycznym można odkryć dzięki diagnostyce genetycznej.

Słabe napięcie mięśniowe – niektóre z jego przyczyn można wykryć na bardzo wczesnym etapie życia dziecka

Obniżenie napięcia mięśni spowodowane wrodzoną chorobą metaboliczną, zmianami submikroskopowymi na chromosomach, zespołem Downa lub innymi nieprawidłowościami genetycznymi można wykryć na bardzo wczesnym etapie życia, bo już podczas badań prenatalnych. Dzięki temu lekarz może opracować zawczasu odpowiednie postępowanie z dzieckiem, natomiast rodzice mogą się przygotować do jak najlepszego sprawowania opieki nad chorym maluchem.

Jak objawia się wzmożone napięcie mięśniowe? O czym może świadczyć?

Poza niskim napięciem mięśniowym u noworodka lub niemowlaka może wystąpić także wzmożone napięcie mięśniowe, czyli hipertonia. Nadmierne napięcie mięśniowe może się objawiać między innymi poprzez [6] [7]:
• częsty płacz i rozdrażnienie,
• dystonię – mimowolne wyginanie i skręcanie różnych części ciała,
• niechęć do dotyku ze strony innej osoby,
• pełzanie po podłożu bez angażowania nóżek,
• przedwczesną pionizację,
• silne zaciskanie piąstek,
• sztywność mięśni,
• trudności w wypuszczaniu zabawki z rączki,
• wyginanie ciała w literę C.

Główną przyczyną wzmożonego napięcia mięśniowego u dziecka jest nieprawidłowa praca układu nerwowego. Może ono wynikać z:
• nabytych wad ośrodkowego układu nerwowego, np. wskutek urazów okołoporodowych, niedotlenienia lub nieprawidłowej pielęgnacji noworodka,
• niskiej masy urodzeniowej i wcześniactwa,
• wrodzonej choroby genetycznej.

Podobnie jak w przypadku obniżonego napięcia mięśniowego u niemowlaka, niektóre z przyczyn wzmożonego napięcia mięśniowego można wykryć jeszcze przed porodem, natomiast inne manifestują się dopiero w okresie niemowlęcym.

Jak leczy się nieprawidłowe napięcie mięśniowe u niemowlaka?

Gdy dziecko ma zbyt wiotkie mięśnie lub napręża i wygina ciało w nienaturalny sposób, należy się zgłosić do doświadczonego pediatry. Lekarz zleci wykonanie badań diagnostycznych i następnie, na podstawie ich wyniku, zaproponuje odpowiednie leczenie. W leczeniu nieprawidłowego napięcia mięśniowego często stosuje się rehabilitację, a w szczególności metody Vojty oraz NDT-Bobath [8].


Źródła:

1. Przedpełska-Winiarczyk M., Kułak W. Skala Apgar obecnie. Problemy Higieny i Epidemiologii 92(1): 25-29 (2011)

2. https://fizjoterapiadzieci.pl/obnizone-napiecie-u-niemowlaka-czym-moze-skutkowac-w-przyszlosci/

3. https://mamafizjoterapeuta.pl/2017/12/21/proba-trakcyjna/

4. https://www.testdna.pl/zaburzenia-ukladu-nerwowego-u-niemowlat/obnizone-napiecie-miesniowe/

5. https://www.testdna.pl/choroby-metaboliczne/choroby-metaboliczne-u-dzieci/

6. https://fizjoterapia-dzieci.info/wzmozone-napiecie-miesniowe-u-dzieci/

7. https://pulsmedycyny.pl/placz-sygnalem-wzmozonego-napiecia-miesni-877035

8. https://www.rehabilitacjadladzieci.pl/strona/rehabilitacja-niemowlat

Oceń

Data publikacji: 09/12/2021, Data aktualizacji: 23/06/2022

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *