Przyczyny padaczki – jak je odkryć? Pomogą w tym badania DNA

przyczyny padaczki

Padaczka (inaczej epilepsja) to choroba układu nerwowego, która występuje u około 1% populacji [1]. W jej przebiegu dochodzi do występowania nagłych i przemijających napadów. Co zrobić, aby poznać przyczyny padaczki u dzieci i dorosłych? Okazuje się, że w odkryciu przyczyny epilepsji mogą pomóc badania genetyczne. 

Spis treści:

    1. Ataki padaczki – przyczyny – naukowcy wciąż je badają
    2. Przyczyny epilepsji – u wielu chorych są one uwarunkowane genetycznie
    3. Przyczyny padaczki u dzieci i dorosłych – jakie badania wykonać, aby je odkryć?
    4. Badanie w kierunku przyczyny ataku padaczki – kiedy warto je wykonać u dziecka?

Atak padaczki — przyczyny — naukowcy wciąż je badają

Dokładne przyczyny ataku padaczki nie zostały poznane. Naukowcy przypuszczają, że do zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu w postaci ataków epilepsji dochodzi wskutek [1]:

  • odziedziczenia predyspozycji do padaczki (wtedy mowa o padaczce genetycznej lub padaczce wrodzonej),
  • nabycia skłonności do padaczki, na przykład w wyniku uszkodzenia układu nerwowego po przebytej chorobie lub urazie.

Tymczasem gdy nie są znane przyczyny epilepsji, diagnozowana jest padaczka o nieustalonej etiologii.

Zobacz również: Zespół Dravet – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Przyczyny epilepsji — u wielu chorych są one uwarunkowane genetycznie

Badania naukowe sugerują, że przyczyny padaczki u dzieci i dorosłych należy szukać w genach. Wynika to z faktu, że nawet połowa chorych cierpi na epilepsję w wyniku niekorzystnych uwarunkowań genetycznych [2].

Atak padaczki — przyczyny genetyczne

Nazwa schorzenia

Krotki opis schorzenia

stwardnienie guzowate

przewlekła, nieuleczalna choroba genetyczna, która jest w ⅓ przypadków dziedziczona po rodzicach, a w ⅔ przypadków spowodowana mutacją de novo wywołuje uszkodzenia w wielu narządach, w tym także powoduje ataki epilepsji 

zespół Dravet

ciężka padaczka miokloniczna niemowląt jest spowodowana mutacją w genie SCN1A

zespoły mikrodelecji i mikroduplikacji (np. zespół Cri Du Chat)

występowanie zaburzeń w postaci  mikrodelecji i mikroduplikacji często skutkuje zaburzeniem rozwoju intelektualnego, w tym także atakami padaczki 

zespół Retta

choroba monogenowa uwarunkowana mutacją genu MECP2 na chromosomie X dotyka dziewczynki, natomiast u chłopców stanowi wadę letalną, dla jej przebiegu charakterystyczny jest regres funkcjonowania intelektualnego, społecznego oraz ruchowego

Tab. 1. Genetyczne przyczyny padaczki. Opracowanie własne na podstawie: https://www.testdna.pl/padaczka/padaczka-u-dzieci-przyczyny/ oraz https://www.mp.pl/ 

Przyczyny padaczki u dzieci i dorosłych — jakie badanie wykonać, aby je odkryć?

Co zrobić w sytuacji podejrzenia padaczki? Przyczyny w postaci czynników genetycznych można zidentyfikować dzięki badaniom genetycznym, korzystającym z nowych, przełomowych technologii, takich jak NGS (Sekwencjonowanie Nowej Generacji) [3]. Tego typu testy DNA analizują za jednym razem nawet kilku tysięcy genów, w tym także te, które mogą odpowiadać za ataki epilepsji. Diagnostyka genetyczna pozwala określić rodzaj i pochodzenie napadów padaczki, dzięki czemu możliwe jest wdrożenie odpowiedniego leczenia objawowego i uzyskanie poprawy w funkcjonowaniu chorego.

W przypadku podejrzenia padaczki u dzieci, przyczyny genetyczne można poznać dzięki badaniom takim jak [3]:

  • badanie WES oraz badanie WES Premium,
  • kompleksowe panele padaczkowe NGS,
  • mini-panele NGS.

Wszystkie z wymienionych badań wykonuje się w sposób całkowicie nieinwazyjny — na podstawie niewielkiej próbki krwi chorego lub nawet — z jego wymazu z policzka.

Zobacz również: Padaczki i drgawki u dzieci – jak poznać przyczynę?

Badanie w kierunku przyczyn ataku padaczki — kiedy warto je wykonać u dziecka?

Po czym poznać epilepsję u dzieci? Przyczyny choroby warto poszukać w genach, gdy u malucha Pojawiają się niepokojące napady drgawek [1]. To jednak niejedyny objaw padaczki. Epilepsja może się manifestować także przez [1] [3]:

  • bezdechy,
  • brak kontaktu chorego z otoczeniem,
  • chwilowe zmniejszenie napięcia mięśni,
  • chwilowe znieruchomienie,
  • niekontrolowane oddawanie moczu,
  • niekontrolowane opadnięcia głowy,
  • niekontrolowane ruchy kończyn,
  • ślinotok,
  • upadki,
  • utraty świadomości.

Każdy tego typu objaw wpływa na jakość życia chorego, dlatego po zauważeniu niepokojących oznak warto udać się z dzieckiem do lekarza. Przy podejrzeniu epilepsji przyczyny genetyczne można bardzo szybko potwierdzić lub wykluczyć za pomocą wspomnianych wyżej badań genetycznych, co ma istotną wartość diagnostyczną.


Źródła: 

    1. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/choroby-neurologiczne/138834,padaczka-u-dziecka
    2. Hoffman-Zacharska D. Encefalopatie padaczkowe – diagnostyka następnej generacji. Neurologia Dziecięca 26, 52: 75-83 (2017)
    3. https://www.testdna.pl/padaczka/padaczka-u-dzieci-przyczyny/

Oceń

Data publikacji: 10/07/2022, Data aktualizacji: 20/07/2022

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *