Ciąża pozamaciczna (ektopowa) polega na tym, że zarodek ulega implantacji poza jamą macicy, najczęściej w jajowodzie. Taka sytuacja dotyczy ok. 2% wszystkich ciąż i jest niebezpieczna dla zdrowia, a nawet życia, kobiety.
Na początku objawy ciąży pozamacicznej to bóle z jednej strony podbrzusza i plamienie, z czasem może wystąpić jednak krwotok wewnętrzny. Przyczyn może być wiele, najczęstsze to zmiany w jajowodach.
Spis treści:
Na czym polega ciąża pozamaciczna
Objawy ciąży pozamacicznej
Czynniki ryzyka i przyczyny ciąży pozamacicznej
Diagnostyka ciąży pozamacicznej
Postępowanie w przypadku ciąży pozamacicznej
Ciąża pozamaciczna polega na zagnieżdżeniu się zarodka nie w jamie macicy, a poza nią. W 97-98% przypadków jajo płodowe ulega implantacji w obrębie jajowodów, jednak może to nastąpić także w jajniku, jamie brzusznej czy szyjce macicy.
Jeśli ciąża pozamaciczna nie zostanie wykryta odpowiednio szybko, wciąż się powiększa, a więc może dojść do pęknięcia jajowodu, jajnika czy szyjki macicy. Wtedy dochodzi do krwawienia do jamy brzusznej, które stanowi zagrożenie życia.
Na początku objawy ciąży pozamacicznej przypominają objawy zdrowej ciąży i są to: zanik miesiączki, obrzmienie piersi, gorsze samopoczucie. Z czasem pojawiają się bóle brzucha (zwykle z jednej strony – tam, gdzie zarodek się zagnieździł) i plamienie. Jeśli u kobiety ból się nasila, a dodatkowo towarzyszą mu promieniowanie w stronę barku i przepony, bladość skóry, poty, kłucie przy oddychaniu, parcie na mocz, szybkie tętno i niskie ciśnienie – prawdopodobnie doszło do wstrząsu i krwawienia wewnętrznego, a więc konieczna jest szybka wizyta w szpitalu.
Ciąża pozamaciczna przyczyny może mieć różne. Mówiąc ogólnie, powstaje na skutek zatrzymania zapłodnionej komórki jajowej w drodze z jajnika przez jajowód do jamy macicy. Konsekwencją tego jest implantacja powstałej blastocysty w innym miejscu niż do tego przeznaczone (czyli jama macicy), co daje objawy choroby.
Jakie wyróżniamy czynniki ryzyka ciąży pozamacicznej? Otóż jest ich kilka. Są to infekcje przenoszone drogą płciową, takie jak np. rzeżączka czy chlamydia oraz przewlekłe infekcje bakteryjne pochwy – jeśli są nieleczone, mogą przenieść się do macicy i przydatków, powodując zapalenie. Ponadto zapalenie przydatków może być efektem zakażenia w jamie ustnej, za względu na paciorkowce oraz zęby objęte próchnicą. Również przebycie zapalenia jajowodu, miednicy mniejszej, w wyniku którego może dojść do sklejenia się ze sobą ścian jajowodu i tym samym jego niedrożności. Co więcej, każde kolejne zapalenie wpływa na zwiększenie się ryzyka ciąży ektopowej. Raz przebyta ciąża pozamaciczna w przeszłości to już 10-krotny wzrost ryzyka kolejnej. Poza tym, operacje jajowodów, inne operacje ginekologiczne i brzuszne, endometrioza (powodująca zmiany na jajowodach), stosowanie technik wspomaganego rozrodu i palenie papierosów również traktuje się jako czynniki ryzyka.
Pojawiają się natomiast sprzeczne informacje na temat wpływu stosowania antykoncepcji, a dokładnie wkładek wewnątrzmacicznych. Przez długi czas uważano je za jeden z czynników ryzyka ciąży ektopowej. Jednak niedawne badania sugerują, że współczesne typy wkładek nie przyczyniają się do jej wystąpienia.
Ponadto kobiety zbyt małą uwagę przywiązują do infekcji bakteryjnych, które przechodzą. Z pozoru niewinne, czasami dające minimalne objawy nie są leczone lub nie są wyleczone do końca. Niestety oznacza to, że w przyszłości mogą prowadzić do kłopotów z zajściem w ciążę i skutkować ciążą pozamaciczną. Jest to spowodowane tym, że skoro bakterie rozprzestrzeniają się po całym organizmie, mogą dostać się do przydatków i doprowadzić do stanu zapalnego.
Nie istnieje na tyle skuteczny sposób, by móc całkowicie zapobiec wystąpieniu ciąży ektopowej. Jednak ciąża pozamaciczna przyczyny ma również takie, na które kobieta może mieć realny wpływ. Na pewno powinna pamiętać o prewencji zakażeń chlamydiami oraz innymi chorobami, które są przenoszone drogą płciową, utrzymywaniu higieny narządów płciowych i zrezygnowania z palenia papierosów. Z kolei, gdy u kobiety wystąpi zakażenie w obrębie miednicy lub będzie poddana operacji (szczególnie operacji jajowodów), powinno się przeprowadzić badanie drożności jamy macicy i jajowodów, w celu skontrolowania czy nie ma żadnych anatomicznych przeszkód dla rozwoju prawidłowej ciąży.
Jeśli kobieta zgłasza się do lekarza z bólem podbrzusza i plamieniem, przeprowadza on wywiad i wykonuje USG. Dzięki niemu może sprawdzić, czy zarodek znajduje się w jamie macicy. Jeśli nie, zleca badanie beta-HCG, które pozwala potwierdzić diagnozę. Czasami wykonuje się również pobranie tzw. wyskrobin z jamy macicy. W przypadku kobiety, u której występują objawy wstrząsu lekarz również przeprowadza podobne badania, jednak szybciej rozpoczyna się leczenie. Ciążę pozamaciczną lekarze różnicują z innymi schorzeniami, m.in. zapaleniem wyrostka robaczkowego czy poronieniem samoistnym.
W niektórych przypadkach ciąża pozamaciczna wchłania się sama, jednak ma to miejsce rzadko. Postępowanie przy ciąży pozamacicznej zależy od stopnia jej rozwoju. W przypadku małego zarodka stosuje się najczęściej leczenie farmakologiczne (podając kobiecie specjalne leki). Gdy na tego typu terapię nie ma czasu, bo ciąża może w każdym momencie pęknąć lub gdy już do tego doszło – ciąża pozamaciczna musi zostać wycięta. Wykonuje się laparoskopię w znieczuleniu ogólnym.
Przeczytaj też: Planowanie ciąży. Jak przygotować się do ciąży?
Autor: www.badaniaprenatalne.pl
Artykuł jest chroniony prawami autorskimi. Niedopuszczalne jest zwielokrotnianie, modyfikowanie, publiczne odtwarzanie i / lub udostępnianie Serwisu, jego części, materiałów w nim zamieszczonych i / lub ich części, za wyjątkiem przypadków wskazanych w obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.
Data publikacji: 20/03/2017, Data aktualizacji: 08/11/2021
Zobacz także
Dodaj komentarz