mgr Katarzyna Nowak, dietetyk kliniczny, edukator w cukrzycy, FoodMed Centrum, www.foodmedcentrum.pl
Cukrzycą ciążową nazywamy każde zaburzenie tolerancji węglowodanów ujawniające się w trakcie ciąży. Szacuje się, że zbyt wysokie poziomy glikemii występują u ok. 14% ciężarnych i niestety ich liczba wciąż wzrasta. Do głównych czynników ryzyka rozwoju cukrzycy ciążowej zaliczamy przede wszystkim insulinooporność przed ciążą, otyłość oraz dodatni wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy.
Aby uchronić siebie i dziecko przed negatywnymi konsekwencjami zaburzeń metabolizmu węglowodanów w trakcie ciąży, warto uprzednio przygotować swój organizm, redukując masę ciała i poprawiając wrażliwość insulinową poprzez właściwie skomponowaną dietę, aktywność i, czasem, farmakoterapię.
Do najczęstszych powikłań nieprawidłowego metabolizmu węglowodanów w ciąży zaliczamy nadmierną masę urodzeniową dziecka, przedwczesny poród, niedotlenienie płodu oraz wady rozwojowe.
Co więcej, kobiety, u których problemy z tolerancją węglowodanów po raz pierwszy pojawiają się w czasie ciąży, są obarczone kilkukrotnie wyższym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu drugiego w ciągu kolejnych 10 lat.
Niestety cukrzycy ciążowej bardzo często towarzyszą inne zaburzenia, takie jak nadciśnienie tętnicze, niewydolność nerek, nawracające zakażenia dróg moczowych. Z tego powodu bardzo ważne jest, aby przyszła mama otoczona była specjalistami, którzy zadbają o właściwą diagnostykę oraz dietoterapię.
Podstawą terapii cukrzycy ciążowej jest właściwie zbilansowana dieta oraz umiarkowana, ale regularna, aktywność fizyczna poprawiająca wrażliwość tkanek na insulinę.
Bardzo ważna jest regularność posiłków, usprawniająca tempo metabolizmu, regulująca wydzielanie hormonów związanych z trawieniem składników pokarmowych, a przede wszystkim zabezpieczająca przyszłą mamę przed gwałtownymi spadkami cukru, które mogą zagrażać zdrowiu dziecka.
Liczba posiłków powinna być dostosowana indywidualnie do potrzeb przyszłej mamy i jej stylu życia, należy jednak pamiętać, by przerwy między posiłkami nie były dłuższe niż 4 godziny.
Bardzo istotne jest wprowadzenie wieczornego posiłku z węglowodanami (tzw. II kolacji) około godziny 22.00 w celu zapobiegania nocnym spadkom glikemii i głodowej ketogenezie.
Pomocne w utrzymaniu normoglikemii są posiłki zawierające węglowodany złożone (o niskim indeksie glikemicznym, czyli poniżej 50) i duże ilości błonnika pokarmowego. W związku z tym na talerzu przyszłej mamy częściej powinny gościć surowe warzywa, kasze, ryż naturalny, pieczywo pełnoziarniste, płatki owsiane. Choć owoce to cenne źródło witamin i antyoksydantów, ich ilość powinna być kontrolowana ze względu na dużą zawartość cukrów prostych. Jeśli przyszła mama ma ochotę na owocową przekąskę, to powinna do niej dołożyć garść orzechów lub pestek, ponieważ zawarte w nich białka i tłuszcze spowolnią wzrost glikemii.
Istotne dla przyszłej mamy jest także właściwe nawodnienie, dlatego każdego dnia powinna spożywać około 2-2,5 litra płynów, przede wszystkim wody średniomineralizowanej i niesłodzonych herbat. Zaleca się eliminację soków oraz napojów słodzonych.
U części ciężarnych konieczne jest włączenie insulinoterapii, która do czasu porodu ma zabezpieczyć przyszłą mamę i dziecko przed hiperglikemią.
Ponieważ zdrowie maluszka i mamy w okresie ciąży jest najważniejsze, zaleca się, aby każda kobieta prowadziła ciążę nie tylko pod okiem lekarza, ale także wyspecjalizowanego dietetyka klinicznego.
Z wykształcenia dietetyk kliniczny, biotechnolog i edukator diabetologiczny. Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu oraz Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W ramach programu stypendialnego uczestniczyła w badaniach nad wpływem czynników środowiskowych na DNA człowieka prowadzonych w Instytucie Genomiki i Biotechnologii na Uniwersytecie w Vila Real. Uczestniczka w wielu programach o tematyce prozdrowotnej organizowanych przez Polskie Towarzystwo Dietetyki. Specjalizuje się w dietoterapii zaburzeń gospodarki węglowodanowej i hormonalnej, szczególne u kobiet ciężarnych oraz planujących ciążę. Współpracuje z Ośrodkiem Troski o Płodność „Juglans”. Prowadzi warsztaty edukacyjne dla diabetyków oraz ich najbliższych, a także indywidualną edukację diabetologiczną dla pacjentów przyjmujących insulinę (także tych, którzy stosują osobiste pompy insulinowe).
Data publikacji: 30/11/2017, Data aktualizacji: 07/11/2021
Zobacz także
Dodaj komentarz