Cholestaza ciążowa nie jest niebezpieczna dla matki, ale może wiązać się z poważnym zagrożeniem dla płodu – u większości pacjentek komplikacja ta odpowiada za poród przedwczesny [1] [2]. Jakie są objawy? Na czym polega diagnostyka i leczenie? Podpowiadamy.
Spis treści:
Cholestaza ciążowa to stan, który występuje tylko podczas ciąży i ustępuje po porodzie. Termin cholestaza odnosi się do zastoju żółci w organizmie. Przyczyną cholestazy jest zbyt duża podatność hepatocytów (komórek wątrobowych) na hormony płciowe, takie jak progesteron i estrogen [1] – pod ich wpływem rośnie stężenie kwasów żółciowych w surowicy krwi. Inna możliwa przyczyna to zaburzony transport żółci do kanalika żółciowego, uwarunkowany genetycznie lub wynikający ze stosowania nieprawidłowo zbilansowanej diety [1].
Cholestaza ciążowa występuje najczęściej u kobiet, które [3]:
• chorowały na choroby nerek, dróg żółciowych lub wątroby,
• przyjmują leki takie jak np. sulfonamidy lub jod),
• są w ciąży mnogiej,
• spożywają często tłuste oraz ciężkostrawne potrawy.
Zwiększone ryzyko zachorowania na cholestazę występuje także wtedy, gdy wywiad rodzinny potwierdza występowanie tej komplikacji ciążowej [3].
Zobacz również: Zatrucie ciążowe – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Cholestaza ma zazwyczaj łagodny przebieg. Objawy cholestazy w ciąży pojawiają się zwykle około 30 tygodnia ciąży. Najczęstszą dolegliwością jest bardzo uciążliwy i ciężki do zniesienia świąd, nasilający się wieczorem oraz w nocy [2] [3]. Początkowo swędzenie dotyczy wewnętrznych stron dłoni oraz podeszw stóp, następnie rozszerza się na kończyny, tułów, a nawet szyję i twarz [1]. Jeśli ciężarna rozdrapuje swędzące miejsca, w ich miejscu pojawiają się charakterystyczne nadżerki, tzw. przeczosy.
W przebiegu cholestazy ciążowej pojawia się także żółtaczka. Żółte zabarwienie skóry, białek oka oraz błon śluzowych jest obserwowane najczęściej po około 1-4 tygodniach od wystąpienia świądu [1] [2]. Inne dolegliwości, jakie mogą towarzyszyć cholestazie to: nudności, powiększenie wątroby oraz wymioty.
Zobacz również: Niedociśnienie w ciąży – objawy, przyczyny, postępowanie
Diagnoza cholestazy ciążowej opiera się na wynikach badań krwi, a konkretnie – próbach wątrobowych [1]. Rezultat morfologii umożliwia rozpoznanie, w jakiej kondycji są komórki wątrobowe oraz na jakim etapie jest choroba. Jeśli zdiagnozowano cholestazę ciążową, pacjentka jest poddawana hospitalizacji.
Leczenie cholestazy ciążowej polega na podawaniu kwasu ursodezoksycholowego. Ma to na celu opanowanie objawów takich jak świąd, a także przywrócenie prawidłowych parametrów laboratoryjnych [2]. Inne leki stosowane w leczeniu cholestazy ciążowej to [2]:
• cholestyramina
• hydroksyzyna
• deksametazon
• S-adenosyl L-metionina.
Jeśli ciężarna przyjmuje preparaty, które wiążą się z zagrożeniem dla płodu, konieczne są regularne, kontrolne badania prenatalne, takie jak test PAPP-A czy też badania NIPT. Dzięki nim można sprawdzić stan zdrowia dziecka na bardzo wczesnym etapie.
Ponieważ u podstaw cholestazy ciążowej leży zaburzone funkcjonowanie hepatocytów, kluczowe znaczenie w leczeniu ma dieta pacjenta. Chora powinna otrzymywać pokarmy ubogie w tłuszcze i cukry proste, natomiast bogate w dużą ilość warzyw i owoców. Dieta przy cholestazie w ciąży nie powinna także zawierać produktów wysokoprzetworzonych, ponieważ obciążają one nadmiernie komórki wątrobowe [1].
Cholestaza ciążowa to nieprzyjemna dolegliwość, jednak choroba ta nie zagraża przyszłej mamie. Niestety cholestaza może być niebezpieczna dla dziecka, ponieważ zwiększa ryzyko porodu przedwczesnego [2]. Inne możliwe powikłania to [2]:
• bradykardia płodu,
• stres płodowy,
• większe ryzyko wystąpienia wad rozwojowych,
• zabarwienie smółką płynu owodniowego,
• zgon wewnątrzmaciczny.
Źródła:
1. https://www.pbkm.pl/pregnancy-zone-2/choroby-w-ciazy/czym-jest-cholestaza-ciazowa-poznaj-jej-przyczyny-objawy-i-sposoby-leczenia
2. Milkiewicz P. Cholestaza ciążowa – wybrane aspekty. Gastroenterologia Kliniczna 2 (1): 10–13 (2010)
3. https://www.mjakmama24.pl/ciaza/przebieg-ciazy/cholestaza-w-ciazy-jak-nie-przegapic-tej-groznej-choroby-objawy-leczenie-cholestazy-aa-RoeM-b1An-6J6t.html
Data publikacji: 10/01/2022, Data aktualizacji: 26/01/2022
Dodaj komentarz