Kiedy warto sprawdzić drożność jajowodów i jak przebiega badanie?

Drożność jajowodów jest niezbędna, aby mogło dojść do prawidłowego rozwoju ciąży, ponieważ komórka jajowa musi przedostać się z jajnika do macicy. Mimo to nie bada się ich rutynowo u każdej kobiety starającej się o dziecko. Kiedy warto to rozważyć? Jak przebiega takie badanie?

Kiedy warto sprawdzić drożność jajowodów?

Drożność jajowodów warto sprawdzić, gdy istnieje podejrzenie, że są całkowicie lub częściowo niedrożne. Uniemożliwia to przemieszczenie się komórki jajowej z jajnika do macicy. Niedrożność można podejrzewać, gdy:

• doszło do ciąży pozamacicznej,
• kobieta cierpi z powodu krwawień międzymiesiączkowych, obfitych lub bolesnych miesiączek, przewlekłego lub nawracającego bólu w podbrzuszu i w miednicy,
• para ma trudności z poczęciem dziecka, a inne badania, np. ocena jakości nasienia lub ocena owulacji nie pozwoliły ustalić przyczyny problemów z płodnością.
• kobieta przebyła poważną infekcję dróg rodnych, stan zapalny przydatków, operację ginekologiczną (np. cesarskie cięcie) lub zabieg chirurgiczny w obrębie brzucha (np. wycięcie wyrostka robaczkowego) – mogło to doprowadzić do zrostów w jajowodach,
• u pacjentki zdiagnozowano endometriozę,
• lekarz podejrzewa wykształcenie się wodniaka jajowodu.

Warto też wiedzieć, że niedrożność jajowodów może istnieć od urodzenia jako skutek ich nieprawidłowej budowy. Ponadto jedynym objawem tego stanu mogą być problemy z płodnością.

Jak sprawdza się drożność jajowodów?

Drożność jajowodów można ocenić na kilka sposobów, a każde z badań przebiega nieco inaczej. Wielu lekarzy preferuje histerosalpingografię (HSG). Jest to badanie RTG, połączone z zastosowaniem jodowego środka kontrastowego. Aplikuje się go przez szyjkę macicy i na podstawie zdjęć ocenia się kształt macicy oraz przepływ kontrastu przez jajowody. Mniej popularnym, a jednocześnie mniej inwazyjnym badaniem jest  sonohisterosalpingografia (sono-HSG, HyCoSy, HyFoSy). W jego trakcie przez cewnik wprowadza się piankowy (bezjodowy) kontrast, a jego przepływ przez jajowody lekarz obserwuje od razu na USG. Badanie to trzeba wykonać w ściśle określonym czasie – po ustaniu krwawienia miesiączkowego, a przed owulacją. Bardziej obszernym, ale też najbardziej inwazyjnym badaniem, jest laparoskopia z chromopertubacją. Jej przeprowadzenie wymaga hospitalizacji, ponieważ wykonuje się je w znieczuleniu ogólnym. Pozwala nie tylko ocenić drożność jajowodów (poprzez podanie barwnika i obserwację jego wypływu), ale też dokładnie obejrzeć narządy miednicy mniejszej, wykryć zrosty, ogniska endometriozy czy inne nieprawidłowości. W razie potrzeby możliwe jest jednoczesne leczenie chirurgiczne. Laparoskopia jest szczególnie przydatna, gdy podejrzewa się złożone przyczyny niepłodności.

Data publikacji: 08/09/2025, Data aktualizacji: 18/08/2025