Czym jest zespół HELLP i dlaczego trzeba znać jego objawy?

Zespół HELLP jest jednym z rzadziej diagnozowanych zaburzeń zdrowotnych u kobiet w ciąży lub krótko po porodzie. Jednak jest trudny do wykrycia, a może doprowadzić do śmierci matki lub dziecka. Dlatego znajomość pierwszych symptomów jest kluczowa – szybka reakcja może uratować życie.

Czym jest zespół HELLP i jakie ma objawy.

Ta tajemnicza nazwa pochodzi od trzech objawów, przy których lekarze najczęściej go diagnozują, a mianowicie:

• Hemolytic anemia – hemolizy, czyli rozpadzie czerwonych krwinek i ich obecności w osoczu,
• Elevated liver enzymes – podwyższonego poziomu enzymów wątrobowych,
• Low Platelet Count – małopłytkowości, czyli za niskiego poziomu płytek krwi.

Jednak powyższe objawy są ważne głównie dla lekarzy. Osoby niezwiązane z medycyną mogą rozpoznać zespół HELLP po charakterystycznych dolegliwościach. Należą do nich:

• pogorszenie widzenia,
• silne bóle głowy,
• nudności i wymioty,
• obrzęki,
• ból brzucha w górnej części po prawej stronie, ramion, szyi,
• senność i znużenie,
• gwałtowny wzrost ciśnienia krwi,
• krwawienie,
• żółtaczka.

Zespół HELLP diagnozuje się między 35 a 37 tygodniem ciąży lub w ciągu pierwszych 7 dni po porodzie (zazwyczaj w ciągu pierwszych 48 godzin). Jego pierwsze objawy mogą pojawić się jednak już po 29. tygodniu ciąży. Często jego pierwsze oznaki mylnie przypisuje się zaburzeniom pracy układu pokarmowego lub wątroby. Może rozwinąć się u ciężarnej ze stanem przedrzucawkowym lub wystąpić niezależnie od niego.

Dlaczego zespół HELLP jest groźny i jak się go leczy?

Zespół HELLP jest groźny, ponieważ w zaawansowanej formie może wywołać szereg powikłań:

• krwawienie w macicy, żołądku, jelitach,
• krwiaki wątroby, śródczaszkowe, krwotok w mózgu,
• udar mózgu,
• niewydolność nerek lub wątroby,
• odklejenie łożyska,
• niewydolność wielonarządową,

Zespół HELLP może doprowadzić u dziecka do: zahamowania wzrostu, krwawienia mózgowego, zespołu zaburzeń oddychania lub dysplazji oskrzelowo-płucnej, martwiczego zapalenia jelita grubego. Zaburzenia te stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia matki i płodu. Przy czym śmiertelność jest niestety wysoka – wśród matek wynosi od 1% do 25%, ale w przypadku noworodków od 5% do 22%.

Leczenie zespołu HELLP

Zespół HELLP, zarówno przed jak i po porodzie, leczy się sterydami, stosowaniem leków hipotensyjnych, preparatami krwi. Jednak mimo wysiłków lekarzy, około 70% ciąż powikłanych tym zaburzeniem kończy się przedwcześnie, a w tym około 15% przed 28 tygodniem ciąży. Ze względu na to leczenie często obejmuje podanie kortykosteroidów, które przyspieszają rozwój płuc u płodu, co zwiększa jego szanse na przeżycie.

Data publikacji: 30/08/2025, Data aktualizacji: 14/08/2025