Badania prenatalne – NFZ i prywatnie. Przegląd badań dostępnych w Polsce

W trakcie ciąży często sprawdza się, czy płód rozwija się dobrze. W tym celu wykonuje się badania prenatalne (NFZ i prywatnie). Kilka miesięcy temu rozszerzono zakres refundacji, ale nadal nie obejmuje on tzw. badań NIPT, które są warte uwagi ze względu na swoją wiarygodność.

Badania prenatalne – NFZ i prywatnie. Zmiana zakresu refundacji badań prenatalnych w Polsce

W 2024 r. uruchomiono w Polsce Program Badań Prenatalnych. Jest on finansowany przez NFZ. Program ten zakłada, że wszystkie kobiety w ciąży mogą wykonać bezpłatnie podstawowe badania prenatalne. Lekarz prowadzący ciążę musi tylko wystawić skierowanie, ponieważ niektóre z testów są refundowane tylko na określonym etapie ciąży. Jest to duża zmiana w porównaniu z zasadami, które obowiązywały dotychczas. Przez wiele lat badania prenatalne były finansowane przez państwo, tylko jeżeli kobieta spełniała poniższe warunki:

• ukończenie 35. roku życia,
• urodzenie dziecka z wadą genetyczną lub rozwojową,
• występowanie obciążeń genetycznych w rodzinie,
• występowanie strukturalnych aberracji chromosomowych u matki lub ojca płodu,
• nieprawidłowy wynik badań USG i/lub badań biochemicznych.

Obecnie nie ma ograniczeń w przypadku badań nieinwazyjnych, czyli badania USG oraz badań biochemicznych (PAPP-a). Lekarz musi tylko wystawić skierowanie, w którym określi wiek ciąży w tygodniach. Natomiast na tzw. badania inwazyjne (biopsję trofoblastu, kordocentezę, amniopunkcję) ginekolog może skierować pacjentkę tylko ze wskazań medycznych m.in. nieprawidłowych wyników wcześniej przeprowadzonych badań, które wskazują na możliwość wystąpienia wad genetycznych u płodu.

Zobacz również: Przewodnik po diagnostyce prenatalnej: czy warto robić nieinwazyjne badania prenatalne?

Badania NIPT a NFZ

W polskich laboratoriach można zlecić przeprowadzanie tzw. testów NIPT. Niestety trzeba za nie zapłacić. Nie są one refundowane przez NFZ. Jednak ich skuteczność jest bardzo wysoka. Oznacza to, że prawidłowy wynik np. Prenatal testDNA daje 99% gwarancji, że dziecko jest zdrowe. Tak wysoka czułość obejmuje cały zakres badania. Należy wiedzieć, że poszczególne warianty testów NIPT różnią nieco od siebie, m.in. zakresem analizy. Niektóre wykrywają tylko najczęstsze choroby genetyczne. Niektóre testy genetyczne obejmują też RHD płodu. Wybór jest całkiem spory. Warto przed wybraniem konkretnego testu porównać kilka z nich. Nie należy się przy tym kierować tylko ceną, ponieważ nie zawsze droższe badanie ma szerszy zakres analizy niż to tańsze. Szczególnie że koszty badań prenatalnych różnią się w różnych placówkach medycznych.

Data publikacji: 28/09/2024, Data aktualizacji: 30/09/2024