Badania cytologiczne – jak wygląda i gdzie można je wykonać?

Badanie cytologiczne to mikroskopowe przesiewowe badanie komórek znajdujących się w szyjce macicy. Jego zadaniem jest wykrycie stanów przedrakowych, jak również początkowego stadium raka szyjki macicy – nowotworu, na który każdego roku zapada ok. 4 000 kobiet. 50% pacjentek nie udaje się jednak uratować w wyniku zbyt późnej diagnostyki.

Lekarze nie bez powodu podkreślają więc konieczność wykonywania regularnych badań cytologicznych – najskuteczniejszej metody diagnozowania tej śmiertelnej choroby.

Przebieg badania cytologicznego

Materiał do badania cytologicznego pobiera lekarz ginekolog lub wykwalifikowana położna. Wszystko odbywa się w gabinecie lekarskim na fotelu ginekologicznym. Do pochwy kobiety wprowadza się wziernik, a potem specjalną szczoteczką zbiera komórki wyścielające szyjkę macicy (jest to tzw. wymaz). Tak pozyskany materiał przenosi się jeszcze na szkiełko, utrwala i wysyła do analizy laboratoryjnej. Sam zabieg trwa zaledwie kilka minut i jest całkowicie bezbolesny.

Każda kobieta, która planuje poddać się badaniu cytologicznemu musi pamiętać, że:

• na badanie najlepiej udać się między 10 a 20 dniem cyklu – ok. 4 dni od ostatniego dnia miesiączki
• 4 dni przed badaniem należy odstawić wszelkie leki dopochwowe, jeśli oczywiście były stosowane
• na dobę przed pobraniem wymazu należy zachować wstrzemięźliwość seksualną

Kobieta swoje pierwsze badanie cytologiczne powinna wykonać wraz z rozpoczęciem życia seksualnego, najlepiej niedługo po pierwszym stosunku. Potem takie badanie warto przeprowadzić raz do roku, chyba że lekarz zaleci inaczej. 

Badanie cytologiczne na NFZ?

Wszystkie kobiety między 25 a 59 rokiem życia, które w ciągu ostatnich trzech lat nie miały badania cytologicznego mogą wykonać je bezpłatnie w ramach Populacyjnego Programu Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy. Aby je zrealizować nie trzeba mieć skierowania. Jeśli badanie wykaże coś niepokojącego pacjentka zostanie skierowana na dalszą, bardziej szczegółową diagnostykę, a w tym kolposkopię oraz pobranie wycinka do analizy histopatologicznej – wszystko w ramach tego samego programu.

Bezpłatne badanie cytologiczne można zrealizować w tych placówkach medycznych, podpisały odpowiednią umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Pacjentka musi być jednocześnie ubezpieczona w NFZ.

Więcej informacji o bezpłatnym badaniu cytologicznym w ramach programu profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy dostępnych jest na stronie www.rakszyjki.org.

Data publikacji: 07/08/2015, Data aktualizacji: 10/11/2021