Cytologia to badanie, które pozwala wykryć stany przednowotworowe i nowotworowe szyjki macicy, niedające żadnych objawów [1]. Czym się różni cytologia płynna (cytologia cienkowarstwowa) od klasycznej cytologii? Co ile powinno się robić cytologię? Odpowiadamy na wszystkie pytania.
Spis treści:
1. Cytologia klasyczna a cytologia płynna (cytologia cienkowarstwowa) – co to za badania?
2. Cytologia – kiedy można wykonać badanie? Jak się do niego przygotować?
3. Co ile powinno się robić cytologię?
4. Cytologia – cena badania wykonywanego w ramach NFZ
5. Cytologia – cena badania wykonywanego prywatnie
6. Co wskazuje badanie cytologiczne? Czy zły wynik cytologii oznacza raka?
7. Co wskazuje badanie cytologiczne? Czy zdarza się, że wynik jest fałszywie ujemny?
Cytologię przeprowadza się na fotelu ginekologicznym, z użyciem wziernika. Badanie polega na analizie mikroskopowej komórek pobranych z szyjki macicy. Procedura pobrania próbek jest prawie bezbolesna [2]. Co wskazuje badanie cytologiczne? Wykonuje się je w kierunku obecności komórek przedrakowych lub rakowych, aby wykryć choroby nowotworowe szyjki macicy na długo przed wystąpieniem objawów [1].
Istnieją dwa rodzaje badania cytologicznego [1]:
• cytologia klasyczna (inaczej cytologia konwencjonalna) – badanie polega na pobraniu materiału, przeniesieniu go na szkiełko mikroskopowe i następnie utrwaleniu 96% roztworem etanolu,
• cytologia płynna (inaczej cytologia cienkowarstwowa) – nowsza metoda polega na umieszczeniu materiału w pojemniku z płynem, który zapobiega uszkodzeniu pobranych komórek. Następnie jest on przenoszony na specjalny filtr i dopiero po oczyszczeniu trafia na szkiełko mikroskopowe.
Cytologię należy wykonać w środku cyklu miesiączkowego, najwcześniej 4 dni po ostatnim dniu miesiączki oraz nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem kolejnego cyklu [1]. Badania nie należy wykonywać w trakcie krwawienia menstruacyjnego.
Badanie cytologiczne wymaga odpowiednich przygotowań. Nie należy przed nim [1] [2]:
• poddawać się badaniu ginekologicznemu/przezpochwowemu badaniu ultrasonograficznemu,
• stosować irygacji (płukania) pochwy,
• stosować produktów plemnikobójczych
• stosować leków dopochwowych,
• współżyć,
• używać tamponów.
Jeśli u kobiety zdiagnozowano stan zapalny pochwy, należy wykonać cytologię dopiero po jego wyleczeniu [1] [2].
Zobacz również: Niepłodność immunologiczna – jakie badania wykonać?
Każda kobieta powinna wykonywać regularnie cytologię. Co ile? Od momentu podjęcia współżycia zalecane jest wykonywanie badania co roku, następnie, jeśli wyniki są prawidłowe – co 3 lata aż do ukończenia 65 lat [1].
Niektóre kobiety mogą potrzebować częstszych badań cytologicznych. Dotyczy to [2]:
• kobiet po przebytej chemioterapii,
• kobiet przyjmujących leki immunosupresyjne,
• nosicielek wirusa brodawczaka ludzkiego HPV lub HIV.
Cytologia to badanie, które może uratować życie. Regularnie wykonywane badanie cytologiczne zmniejsza występowanie raka szyjki macicy oraz śmiertelność z jego powodu o nawet 80% [2].
Zobacz również: Kiedy wykonać badania prenatalne?
Polki w wieku od 25 do 59 lat życia, które są zdrowe i nie odczuwają żadnych dolegliwości, mogą wziąć udział w programie profilaktycznych badań cytologicznych [3]. Upoważnia on do odbycia wykonania cytologii za darmo co 3 lata. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy kobieta znajduje się w grupie ryzyka (jest po przebytej chemioterapii, przyjmuje leki immunosupresyjne lub jest nosicielką wirusa HPV albo HIV) – wtedy badanie cytologiczne można wykonać bez żadnych dodatkowych opłat co roku [3].
Ile kosztuje wykonanie prywatnej cytologii? Cena badania konwencjonalnego wynosi około 80 złotych, natomiast cytologia płynna (cytologia cienkowarstwowa) kosztuje około 100-150 złotych.
Czas oczekiwania na wynik cytologii wynosi około 2-3 tygodni. Rezultat badania powinien zostać zinterpretowany przez specjalistę, lekarz lub położną, stanowi on podstawę do dalszej diagnostyki. Co wskazuje badanie cytologiczne? Wynik normalny (inaczej prawidłowy lub ujemny) oznacza, że nie zidentyfikowano żadnych nieprawidłowych komórek [2].
Czy zły wynik cytologii oznacza raka? Nieprawidłowy rezultat badania informuje jedynie, że na szyjce macicy znajdują się komórki, wśród których mogą się znajdować także takie, które mogą mieć podwyższone ryzyko. Po jego uzyskaniu lekarz może zalecić zwiększenie częstotliwości badań cytologicznych lub skierować na dokładniejsze badania, np. kolposkopię lub badanie histopatologiczne [1].
Cytologia należy do bardzo dokładnych metod. Czasami zdarza się jednak, że badanie cytologiczne może dać wynik fałszywie ujemny. Możliwe przyczyny takiego stanu rzeczy to [2]:
• niewystarczająca do wykrycia liczba nieprawidłowych komórek,
• obecność komórek krwi w badanym materiale,
• obecność komórek zapalnych w badanym materiale.
Źródła:
1. https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/badania-i-zabiegi/292320,cytologia-badanie-cytologiczne-wszystko-co-musisz-wiedziec
2. https://www.zwrotnikraka.pl/cytologia/
3. https://www.gov.pl/web/zdrowie/program-profilaktyki-raka-szyjki-macicy-cytologia-
Data publikacji: 29/05/2022, Data aktualizacji: 31/05/2022
Dodaj komentarz