Czym jest ciąża eugeniczna i z czym się wiąże?

Ciąża, podczas której u płodu stwierdzono wady genetyczne płodu nazywana jest ciążą eugeniczną. Jest ona częstą podstawą do przeprowadzenia aborcji eugenicznej. Można ją wykonać, kiedy badania prenatalne potwierdzą prawdopodobieństwo niebezpiecznej choroby zagrażającej życiu lub zdrowiu lub upośledzenia płodu. Od 22 października 2020 r. jest ona w Polsce nielegalna.

Spis treści:

1. Czym jest ciąża eugeniczna?
2. W jakich przypadkach mówi się o ciąży eugenicznej?
3. Aborcja eugeniczna a prawo

Czym jest ciąża eugeniczna?

Ciąża eugeniczna to ciąża, podczas której potwierdzono dzięki badaniom prenatalnym upośledzenie płodu lub chorobę zagrażającą jego zdrowiu i życiu. W takiej sytuacji możliwe jest wykonanie aborcji eugenicznej. Można ją przeprowadzić, dopóki płód nie będzie w stanie sam przeżyć poza organizmem matki.

To czy kobieta jest w ciąży eugenicznej, potwierdza wynik badań prenatalnych. Najczęściej jest to biochemiczne badanie krwi (np. test PAPP-a, fbHCG), badanie ultrasonograficzne (USG) lub badanie wolnego płodowego DNA (test NIPT). Dla potwierdzenia wyniku badań prenatalnych wykonuje się także inwazyjne badanie diagnostyczne np. amniopunkcję.

O możliwości przerwania ciąży eugenicznej decyduje najczęściej lekarz prowadzący ciążę. W niektórych przypadkach zebrać musi się specjalna komisja. Ostateczna decyzja należy jednak tylko i wyłącznie do ciężarnej, która musi pisemnie wyrazić zgodę. W przypadku, gdy ciężarna jest niepełnoletnia lub ubezwłasnowolniona decyzję podejmują jej opiekunowie prawni.

W jakich przypadkach mówi się o ciąży eugenicznej?

Ciąża eugeniczna kończy się porodem dziecka, które jest nieodwracalnie i nieuleczalnie chore. Przykładowe schorzenia, na które cierpi płód w przypadku ciąży eugenicznej to:

• Trisomia chromosomu 21, czyli inaczej zespół Downa– jest to niepełnosprawność fizyczna połączona z najczęściej lekkim upośledzeniem umysłowym. Zespół Downa objawia się osłabieniem odporności, krótkogłowiem, wiotkością mięśni oraz skośnym ustawieniem powiek. Osoby borykające się z trisomią chromosomu 21 przeżywają około 25-30 lat.
• Trisomia chromosomu 18, czyli inaczej zespół Edwardsa– choroba ta powoduje różne deformacje ciała. Objawia się zwiększonym napięciem mięśniowym, małą głową o charakterystycznym kształcie, zniekształconymi małżowinami usznymi oraz rozszczepem wargi. Dzieci z tym zespołem, którym uda się przetrwać okres ciąży przeżywają maksymalnie rok.
• Trisomia chromosomu 13, czyli inaczej zespół Patau– choroba ta wiąże się z różnorodnymi deformacjami kończyn, wadami serca i ubytkiem skóry skalpu. W większości przypadków zespołu Patau dochodzi do poronienia lub obumarcia płocu. Dzieci, które się urodzą (najczęściej są to dziewczynki) dożywają w większości maksymalnie 6 miesiąca życia.
• Trisomia chromosomu 8, czyli inaczej zespół Warkany’ego- choroba ta objawia się poprzez wydłużoną czaszkę, szeroko rozstawione i głęboko osadzone oczy, rozszczepem podniebienia oraz opóźnieniem rozwoju intelektualnego i fizycznego. Ciężkość przebiegu zespołu Warkany’ego zależy od liczby komórek z trisomią. Jeśli trisomia jest obecna we wszystkich komórkach, to płód nie będzie w stanie dożyć porodu. Większość płodów z tą trisomią obumiera w łonie matki.
• Anencefalia i mikrocefalia– w przypadku tych chorób głowa i mózg dziecka nie wykształcają się wcale lub wykształcają się jedynie ich zalążki. Schorzenia te prowadzą do śmierci płodu. Anencefalia i mikrocefalia inaczej nazywane są bezmózgowiem.

Aborcja eugeniczna a prawo

Aborcja w Polsce jest nielegalna. Istnieje jednak tzw. kompromis aborcyjny, który dopuszczał 3 wyjątki:

• Przerwanie ciąży, która jest wynikiem czynu zabronionego, czyli gwałtu lub kazirodztwa
• Przerwanie ciąży, jeśli stanowi zagrożenie dla zdrowia lub życia matki
• Przerwanie ciąży z powodu prawdopodobieństwa wystąpienia chorób zagrażających zdrowiu lub życiu płodu lub jego upośledzenia. Nazywane jest to aborcją eugeniczną, ale termin ten nie ma jeszcze mocy prawnej.

22 października 2020 roku kompromis aborcyjny uległ zmianie. Decyzją Trybunału Konstytucyjnego aborcja eugeniczna została skreślona z listy wyjątków z powodu niezgodności z Konstytucją RP. Spotkało się to z masowymi protestami na terenie całego kraju (Ogólnopolski Strajk Kobiet), które jednak nic nie wskórały. Aborcja eugeniczna obecnie w Polsce jest niezgodna z prawem.

Zdjęcie: pixabay

Ten artykuł jest chroniony prawami autorskimi. Niedopuszczalne jest zwielokrotnianie, modyfikowanie, publiczne odtwarzanie i / lub udostępnianie Serwisu, jego części, materiałów w nim zamieszczonych i / lub ich części, za wyjątkiem przypadków wskazanych w obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.

Data publikacji: 15/07/2021, Data aktualizacji: 09/11/2021