Depresja ciążowa objawia się drastycznym obniżeniem samopoczucia, które nie wynika z zaburzeń hormonalnych typowych dla okresu ciąży. Stan ten jest niebezpieczny dla przyszłej mamy i jej dziecka, dlatego oznak depresji w ciąży nie należy bagatelizować. Jak je rozpoznać? Podpowiadamy.
Spis treści:
1. Depresja ciążowa – objawy, na które warto zwrócić uwagę
2. Depresja ciążowa – kto jest na nią narażony?
3. Depresja ciążowa – test na depresję może wykryć ją zawczasu
4. Depresja ciążowa – leczenie opiera się na metodach alternatywnych dla farmakoterapii
Po czym poznać depresję ciążową? Objawy, które powinny wzbudzić czujność to [1] [2] [3]:
• apatia (zmniejszona zdolność do odczuwania emocji i bodźców fizycznych),
• brak apetytu lub wręcz odwrotnie — wzmożone łaknienie,
• brak chęci do życia,
• gwałtowne zmiany nastroju — naprzemienne stany euforii, płaczliwości i nerwowości,
• niezdolność do odczuwania przyjemności z wykonywania czynności, które wcześniej dawały dużo radości,
• nadmierne zmęczenie,
• niska samoocena,
• problemy ze snem,
• problemy z podejmowaniem decyzji,
• spadek libido.
Kobiety chorujące na depresję ciążową mogą odczuwać nasilony lęk przed porodem i macierzyństwem, a nawet mieć myśli samobójcze oraz działać na niekorzyść płodu, celem wywołania poronienia [1] [2] [3]. Z tego powodu objawów depresji ciążowej nie należy bagatelizować!
Zobacz również: Badania genetyczne w ciąży – jakie choroby wykrywają
Depresja ciążowa rozwija się najczęściej u kobiet, które miały stany depresyjne lub napady lękowe przed zajściem w ciążę [4] [5]. Zaobserwowano również, że na rozwój depresji w ciąży mogą wpływać czynniki, takie jak [4] [5]:
• komplikacje w poprzedniej ciąży,
• nieplanowane zajście w ciążę,
• problemy w związku,
• problemy finansowe,
• zajście w ciążę w młodym wieku.
Narzędziem, które umożliwia wykrycie objawów depresji ciążowej zawczasu, jest krótkie badanie przesiewowe rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Psychiatryczne [5]. Standardowo w czasie ciąży przeprowadza się dwukrotnie ocenę ryzyka i nasilenia objawów depresji ciążowej. Test polega na udzieleniu odpowiedzi na dwa pytania, następnie, jeśli zaszło podejrzenie depresji, należy wykonać pełne badanie Edynburską Skalą Depresji Poporodowej lub Kwestionariuszem PHQ – 9 [5].
Edynburska Skala Depresji Poporodowej (EPDS) to test złożony z kilkunastu pytań, dotyczą one odczuć kobiety ciężarnej względem przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, a także sposobu postrzegania przez nią życia [6]. Wysoki wynik należy skonsultować z psychologiem lub lekarzem psychiatrą. Natomiast Kwestionariusz PHQ składa się z 9 pytań, nawiązujących do charakterystycznych objawów depresji, ocenia również ich wpływ na wykonywanie pracy, zajmowanie się domem czy też relacje z innymi ludźmi [7]. Wyniki badania również wymagają konsultacji ze specjalistą.
Zobacz również: Duszności w ciąży – o czym świadczą? Jak sobie z nimi radzić?
Leczenie depresji ciążowej polega w pierwszej kolejności na zastosowaniu metod alternatywnych dla farmakoterapii. Wynika to z ryzyka przyjmowanych leków przez łożysko, co może się wiązać z niebezpieczeństwem dla dziecka (np. w postaci wad wrodzonych) [8]. Lekarz może podjąć decyzję o zastosowaniu określonych leków jedynie w sytuacji, gdy korzyści płynące z terapii mogą przewyższyć potencjalne ryzyko [3]. W pozostałych przypadkach zalecana jest [3] [4]:
• psychoterapia (indywidualna lub w grupach),
• światłoterapia.
Duży wpływ na skuteczność leczenia depresji ciążowej ma wsparcie ze strony bliskich, rodziny oraz partnera. W szczególności przyszły tata może pomóc swojej partnerce wyjść z tego trudnego stanu [9]. Jego obecność jest bardzo ważna zarówno na etapie ciąży, jak i w pierwszych tygodniach po urodzeniu dziecka.
Źródła:
1. https://americanpregnancy.org/healthy-pregnancy/pregnancy-health-wellness/depression-during-pregnancy-2/ [dostęp: 29.11.2022 r.]
2. https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/in-depth/depression-during-pregnancy/art-20237875 [dostęp: 29.11.2022 r.]
3. https://podyplomie.pl/psychiatria/25337,leczenie-objawow-depresyjnych-u-kobiet-w-ciazy-opcje-terapeutyczne [dostęp: 29.11.2022 r.]
4. https://americanpregnancy.org/healthy-pregnancy/pregnancy-health-wellness/depression-during-pregnancy-2/ [dostęp: 29.11.2022 r.]
5. https://rodzicpoludzku.pl/baza-wiedzy/depresja-w-ciazy-i-depresja-poporodowa/ [dostęp: 29.11.2022 r.]
6. https://przystanekmama.copernicus.gda.pl/test-dla-mam/ [dostęp: 29.11.2022 r.]
7. https://www.ecfs.eu/mental_health-tools/depression_screening_instrument [dostęp: 29.11.2022 r.]
8. https://podyplomie.pl/ginekologia/15394,stosowanie-lekow-z-grupy-ssri-w-ciazy-ocena-korzysci-i-ryzyka [dostęp: 29.11.2022 r.]
9. https://www.pbkm.pl/pregnancy-zone-2/kalendarz-ciazy/wsparcie-partnera-w-trakcie-ciazy [dostęp: 29.11.2022 r.]
Data publikacji: 28/11/2022, Data aktualizacji: 07/12/2022
Dodaj komentarz