Niepłodność może mieć wiele przyczyn, a jedną z tych trudniejszych do rozpoznania i leczenia jest niepłodność immunologiczna. Choć świadomość tego zagadnienia wśród par starających się o dziecko stale rośnie, wciąż pozostaje ono otoczone pewną dozą niepewności i mitów. Mechanizm odrzucania zarodka przez układ odpornościowy kobiety jest niezwykle złożony i wymaga dokładnej analizy. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, czym właściwie jest niepłodność immunologiczna, jak się objawia, jak wygląda diagnostyka oraz ile czasu może zająć jej pełne rozpoznanie.
Spis treści
Niepłodność immunologiczna to sytuacja, w której układ odpornościowy kobiety nie rozpoznaje zarodka jako „swojego” i traktuje go jak zagrożenie. Może dochodzić do wytwarzania przeciwciał przeciwko plemnikom partnera (ASA), nadaktywności komórek NK (natural killers), zaburzeń cytokin czy obecności autoprzeciwciał (ANA, APA, antyfosfolipidowe).
Bardzo ważnym, choć często pomijanym elementem, jest również niezgodność immunogenetyczna między partnerami, zwłaszcza na poziomie genów KIR (matka) i HLA-C (ojciec/zarodka). Pewne kombinacje tych genów mogą prowadzić do nadmiernej reakcji komórek NK i utrudniać implantację zarodka lub powodować poronienia. Właśnie dlatego badanie KIR i HLA-C zyskuje na znaczeniu w diagnostyce par z niepowodzeniami ciążowymi.
Szacuje się, że nawet 10–20% par borykających się z tzw. niepłodnością idiopatyczną może mieć podłoże immunologiczne. Problem w tym, że diagnostyka immunologiczna wciąż nie jest standardem w większości klinik, co opóźnia rozpoznanie. Często dopiero po kilku nieudanych transferach in vitro, poronieniach czy braku implantacji lekarze zaczynają podejrzewać tło immunologiczne i zlecają odpowiednie testy.
W takich przypadkach warto rozważyć nie tylko podstawowe badania (NK, ASA, ANA), ale również badanie KIR i HLA-C, które może dać odpowiedź na pytanie, czy nie zachodzi konflikt immunogenetyczny pomiędzy organizmem matki a zarodkiem.
Diagnostyka niepłodności immunologicznej wymaga wykonania szeregu specjalistycznych badań. Koszty różnią się w zależności od laboratorium, lokalizacji oraz zakresu analiz. Przykładowe ceny:
Przeciwciała przeciwplemnikowe (ASA) – 150–300 zł
Komórki NK (ilość + aktywność) – 300–700 zł
Autoprzeciwciała (ANA, APA, antyfosfolipidowe) – 150–500 zł
Profil cytokin – 600–1000 zł
Badanie KIR (matka) i HLA-C (partner) – 600–1000 zł (w zależności od laboratorium)
Pełna diagnostyka immunologiczna nie jest procesem „z dnia na dzień”. Większość wyników pojawia się w ciągu kilku dni, jednak ich interpretacja wymaga konsultacji z lekarzem specjalizującym się w immunologii rozrodu.
W przypadku badań genetycznych, takich jak KIR i HLA-C, czas oczekiwania może wynieść około 7 dni roboczych. Jeśli trzeba będzie pogłębić diagnostykę, cały proces może się nieco wydłużyć – ale dobrze przeprowadzona analiza zwiększa szansę na skuteczne leczenie
Data publikacji: 17/04/2025
Dodaj komentarz