D-dimery to specyficzne cząsteczki powstałe w wyniku rozpadu skrzepliny obecnej w naczyniu krwionośnym. Wysoki poziom D-dimerów może świadczyć o zakrzepicy żylnej lub zatorowości płucnej. Co jeszcze warto wiedzieć o D-dimerach i ich roli w rozpoznawaniu choroby zakrzepowej?
Krzepnięcie jest zjawiskiem jak najbardziej pożądanym w organizmie człowieka. To naturalna reakcja naszego ciała na przerwanie ciągłości naczyń krwionośnych. Krzepnięcie ma przede wszystkim zahamować krwawienie powstałe, np. w wyniku jakiegoś urazu.
W tym celu miejsce wypływu krwi (najczęściej rana) pokrywa się włóknikiem (fibryną). W efekcie powstaje czop hamujący krwawienie. W kolejnym etapie następuje tzw. fibrynoliza, w trakcie której niepotrzebna już skrzeplina ulega rozpadowi. Fibryna, pod wpływem pewnych enzymów, zostaje rozłożona na mniejsze cząsteczki – wspomniane wyżej D-dimery.
Istnieje kilka metod oznaczania oraz rodzajów testów w kierunku poziomu D-dimerów. Z tego powodu brakuje jednego zakresu norm. Generalnie za prawidłowe uważa się D-dimery na poziomie poniżej 500 µg/l. Nieznaczne podwyższone nie muszą jeszcze świadczyć o zakrzepicy. Jeśli jednak wzrost poziomu D-dimerów jest wyraźny, np. kilkukrotnie przekracza normę, to znak, że w naczyniach krwionośnych prawdopodobnie utworzyły się zakrzepy. Wysoki poziom D-dimerów jest wskazaniem do wykonania dalszych badań, w tym USG Dopplera, które ma ocenić przepływ krwi w żyłach.
Badanie D-dimerów jest prostym testem biochemicznym, niewymagającym od pacjenta wcześniejszego przygotowania. Próbkę stanowi kilka mililitrów krwi z żyły odłokciowej, pobranej jak do zwykłej morfologii. Ocena poziomu D-dimerów nie jest jednak rutynowym badaniem. Aby je zrealizować, potrzebne jest skierowanie od lekarza.
To może Cię zainteresować: Podróż a zakrzepica – 5 faktów, które powinnaś znać
Zakrzepica jest chorobą, która może rozwinąć się pod wpływem wielu czynników – wielogodzinnego lotu samolotem, długiego przebywania w jednej pozycji, np. podczas podróży samochodem czy unieruchomienia po zabiegu chirurgicznym.
Do czynników ryzyka zakrzepicy zalicza się również otyłość, palenie papierosów, ciążę oraz stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Są również osoby z genetyczną predyspozycją do zakrzepicy, czyli tzw. trombofilią wrodzoną. Na skutek pewnych mutacji genetycznych, przede wszystkim mutacji czynnika V Leiden i genu protrombiny, ich organizmy są bardziej podatne na tworzenie się skrzeplin w żyłach i tętnicach. Na szczęście mutacje te da się wykryć prostym i łatwo dostępnym testem genetycznym.
O tym, że w żyle kończyny dolnej obecna jest skrzeplina mogą świadczyć takie objawy jak ból, obrzęk i zaczerwienienie nogi, jej większe ucieplenie i wrażliwość na dotyk. Musimy mieć jednak na uwadze, że zakrzepica w większości przypadków nie daje widocznych objawów. Pacjenci bardzo często trafiają do szpitala już nie z objawami zakrzepicy, a z objawami zatorowości płucnej, stanowiącej najpoważniejsze powikłanie zakrzepicy. Zatorowości płucnej towarzyszą kaszel, krwioplucie, duszności i problemy z oddychaniem, osłabienie, a niekiedy także gorączka.
Ciekawy artykuł: Poznaj przyczyny bólu nóg w ciąży
Choć wysoki poziom D-dimerów obserwuje się przede wszystkim u osób z zakrzepicą żylną i zatorowością płucną, to jednak oznaczenie tego wskaźnika zaleca się również w kilku innych przypadkach, m.in. przy podejrzeniu nadpłytkowości, zespołu rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC), u osób z niektórymi nowotworami i chorobami wątroby.
Zobacz też: Zakrzepica u dziecka? Przyczyny i objawy
Autor: Natalia | zdjęcie: kzenon/pl.123rf.com
Artykuł jest chroniony prawami autorskimi. Niedopuszczalne jest zwielokrotnianie, modyfikowanie, publiczne odtwarzanie i / lub udostępnianie Serwisu, jego części, materiałów w nim zamieszczonych i / lub ich części, za wyjątkiem przypadków wskazanych w obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa.
Data publikacji: 15/11/2018, Data aktualizacji: 08/11/2021
Zobacz także
Dodaj komentarz